Vrijstaande woning – 1995, Ter Apel
Open dagen 2025
Omschrijving
Grote vrijstaande woning uit 1995, gasloos, nul-op-de-meter, CO2-netto-negatief en slimmer gemaakt m.b.v. een pelletketel (nee, geen warmtepomp!), een zonneboiler, zonnepanelen en wat domotica.
Zie ook mijn blog op https://peter.pgit.nl/wonen/een-duurzaam-verwarmingssysteem/ en https://duurzamehuizenroute.nl/woning/hoekwoning-1937-zaandam voor een schema en een uitgebreide beschrijving van een (bijna) vergelijkbaar verwarmingssysteem in mijn vorige (jaren ’30) woning.
Toegepaste maatregelen
Extra informatie
Beschrijving (na)isolatie van de woning
Beschrijving energievoorziening van de woning
Bij de aankoop van het huis was het energielabel C. Het huidige energielabel is niet vastgesteld, maar inmiddels is de woning nul-op-de-meter en aardgasvrij gemaakt met een energie opwek- en verwarmingssysteem bestaande uit:
– pelletketel 25 kW (Kozlusan Lidia Compact 25 plus) met 450 kg voorraadtank en aanvoervijzel
– 4 zonnecollectoren (OEG 4-plus vlakke plaat) in oost west “switchover” opstelling
– hygiene boiler / buffervat (OEG) 500 liter plus elektrisch element 2 kW
– 18 zonnepanelen (Trina solar all black) á 390 Wp = 7020 Wp
– diverse domotica w.o. een “rooted” Toon en een Raspberry Pi met Domoticz en Zigbee2MQTT voor (o.a.) het op afstand bedienen van de de cv-installatie, alarmering, monitoring van de energieopwekking en van het energieverbruik.
– speksteen-houtkachel (alleen in gebruik als bijverwarming voor kouwelijke visite)
– houtkachel met warmtewisselaar voor de hot-tub in het tuinhuis
Daarnaast zijn meerdere kleine verbeteringen (met grote resultaten) aangebracht zoals leidingisolatie, dubbelglas in de achterdeur, verduisterende en isolerende pliségordeijen rondom en een velours gordijn om de serre mee af te sluiten.
Hoe is de ventilatie geregeld?
Adviezen
Ervaringen
Toekomstplannen
Tips
Beschreven maatregelen
De zonnepanelen wekken ongeveer 5 x zoveel elektriciteit op als de woning verbruikt. Omdat ik niet (of nauwelijks) elektrisch verwarm leveren zij ca. 4000 kWh per jaar terug aan het net.
Samen met de energieopbrengst van de zonnecollectoren / zonneboiler is dat (veel) meer dan de bijstook van de pelletketel en de import van het elektriciteitsnet. Eigenlijk levert mijn huis dus netto energie terug.
Ervaringen
De vergoeding voor teruglevering van de zonnestroom dekte tot vorig jaar, ook na aftrek van de terugleverkosten, nog alle vastrechtkosten etc. en de inkoopkosten van de pellets, zodat ook de energierekening per saldo negatief was.
Of dat ook dit jaar het geval is valt nog te bezien.
De exacte berekening heb ik nog niet gepubliceerd, maar een berekening van mijn vorige (eveneens nul-op-de-meter) woning met een vergelijkbaar maar kleiner systeem (toen nog zonder teruglever kosten) is te bekijken op https://peter.pgit.nl/wonen/nul-op-de-meter/
Ervaringen
Toen ik de woning in januari 2022 betrok (dit was dus vóór de grote prijsstijgingen en de inval van Oekraïne), was het voorschot voor de energienota vastgesteld op 800,- per maand, op basis van het (kennelijk enorme) gasverbruik van de vorige bewoners.
Door alleen al alle cv-leidingen te isoleren en thermostaatkranen te plaatsen is de hoogste rekening (in de koudste maand) nooit boven de €200,- uitgekomen.
N.B. Inmiddels (na vervanging van de gas gestookte cv-ketel door de combinatie van een zonneboiler en een pelletketel) zijn het energieverbruik en de energierekening zelfs negatief.
Piepschuim spouwmuurisolatie uit 1995. R-waarde onbekend
Dubbel glas, reeds aanwezig bij aankoop woning.
Is helaas geen HR+ of HR++
Ervaringen
Heb overwogen om het dubbelglas te vervangen door triple glas, maar dan zouden ook de (hardhouten) kozijnen moeten worden vervangen en dat vind ik zonde.
Bovendien zou de woning dan (iets?) minder passief verwarmd worden door zon-instraling.
Heb nu d.m.v. het aanbrengen van dubbele verduisterende plissé-gordijnen met aanzienlijk minder kosten bijna dezelfde isolatiewaarde bereikt als HR++ glas.
Dit werkt op zich goed, maar gezien er enkele ramen lek zijn en vervangen door HR++ glas hier nu voor de helft gesubsideert wordt i.h.k.v. Nij Begun, ga ik dat (volgend jaar) toch maar alsnog doen.
Er is alleen vloerverwarming in de keuken en de serre (de rest van het huis wordt verwarmd middels radiatoren)..
Ervaringen
De vorige bewoner had niet alleen de aanvoer leiding van de vloerverwarming in een kast nog niet geïsoleerd, maar ook de thermostaatknop van de verdeler verwijderd.
Daarnaast had hij wel een pompschakelaar toegevoegd om energie te besparen, maar de sensor daarvan op de vloer i.p.v. op de aanvoerleiding geplaatst.
Het bleek niet moeilijk om hier eenvoudig een flinke energiebesparing te realiseren.
Tips
Eigenlijk fungeert het hele vloerverwarmingscircuit (in keuken én serre) nu als één grote radiator.
In de serre, waar het eigenlijk altijd kouder is, staat ook nog een ouderwetse radiator, die volgens mij op het eind van dit circuit is aangesloten en nauwelijks warm wordt.
Tips om dit deel van de CV te optimaliseren zijn dan ook van harte welkom!
Direct op het buffervat is het circuit van de pelletketel aangesloten. Onderin het vat, waar het koeler is, is op een warmtewisselaar de solarleiding aangesloten. Zowel de ketel als de zon verwarmen zo – zelfs gelijktijdig – het proces water voor de cv-installatie. Daarin bevindt zich een z.g.n. hygiëne-spiraal waarin het tapwater (al stromend) wordt opgewarmd.
Het vat is daarnaast voorzien van een elektrisch element van 2 kW om – wanneer de zon zich ook buiten het stookseizoen lang niet heeft laten zien – bij te kunnen verwarmen, maar daar heb ik nog nooit gebruik van hoeven te maken. Dankzij de relatief grote inhoud van 500 liter koelt het geisoleerde vat namelijk maar langzaam af zodat het ons ook zonder bij te verwarmen nog dagen lang van warm douchewater kan voorzien.
Ervaringen
Omdat de solar-leiding vanaf de zonnecollectoren lager in (dus in het koudste deel van) het vat is aangesloten dan de aanvoerleiding vanaf de pelletketel, verwarmen de zonnecollectoren zelfs nog mee als de pelletketel aan is.
De hygiëne spriraal voorkomt de ontwikkeling van legionella.
Door de redelijk grote inhoud (500 liter) plus de isiolatie houdt de buffer / boiler de warmte lang vast.
Daardoor kan de pellet-ketel buiten het stookseizoen uit blijven en kunnen we ook als het meerdere dagen achtereen niet zonnig is geweest nog steeds van een warme douche genieten.
4 vlakkeplaatcollectoren OEG 4plus in oost-west opstelling. Een 3-weg klep met een relais koppelt steeds de zonnigste kant aan (het solar-pompstation en) de zonneboiler, maar daardoor zijn er helaas altijd maar 2 collectoren actief.
Ervaringen
De solarleiding tussen het pompstation en de boiler heeft een lengte van ca 20 meter (!), maar dankzij de hoogwaardige isolatie is er betrekkelijk weinig warmteverlies.
Tips
De ISDE subsidie op een zonneboilerset is gebasseerd op het totaal vermogen van de colector set.
Zoals gezegd worden in een geschakelde oost-west opstelling maar één zijde, dus in mijn geval maar 2 van de 4 collectoren gelijktijdig, benut, maar voor de subsidie maakte dat gelukkig niet uit.
Pelletketel 25 kW (Kozlusan Lidia Compact 25 plus) met 450 kg voorraadsilo en aanvoervijzel
Ervaringen
Super effectieve en betaalbare pellet ketel met een rendement van 93%.
Vrij eenvoudig zelf te onderhouden.
Heb wel onlangs wat probleempjes gehad met het (transport systeem van) de reinigings schuif onder brander bak, maar dat is uitstekend opgelost door de leverancier met een paar nieuwe schakelaartjes.
Ik hele koude perioden moet de aslade soms vaker dan 1 x per week worden geleegd.
Dat zou (optioneel) overbrugd kunnen worden met een uitbreiding in de vorm van een voorzet bak voorzien van een as pers.
8 kW speksteen kachel
Ervaringen
Hier zat bij aankoop van het huis een open haard. Dat was natuurlijk een stinkend tochtgat en heel inefficiënt als bijverwarming.
Niet dat een bijverwaming nu nodig is met een pelletketel-cv installatie, maar de nog aanwezige lading haardhout en Marktplaats inspireerde ons toch om hem te vervangen door een mooie speksteenkachel.
Die gaat in de winter maar heel af en toe aan, voornamelijk de gezelligheid als er visite is, en geeft dan wel een aangename warmte in de zithoek.
Voor onze grote ruimte is het een relatief kleine kachel. Om ook het speksteen aan de zijden goed op te warmen moet ie echt wel een hele avond branden en dat is zoals gezegd bijna nooit het geval. Hij draagt dan ook niet veel bij aan het beperken van het afkoelen van de woonkamer ’s nachts, maar alle beetjes helpen, niet waar?
Tips
Voor wie wél veel hout stookt raadt ik een elektrostatisch fijnstof filter aan. Zie https://peter.pgit.nl/wonen/pelletkachel-cv/oekotube-elektrostatisch-fijnstoffilter/ voor een beschrijving.
Ja, pellets zijn ook van hout, maar ook daar is zo’n ding eigenlijk de moeite niet. Zie https://peter.pgit.nl/wonen/pelletkachel-cv/pellets/
Met Domoticz op een Raspberry Pi monitor ik de energieopwekking (zonnestroom) en het water- en energieverbruik (stroom en pellets). Tevens zaken als temperaturen in huis en van de zonneboiler, het gedrag van de solarpomp, weersomstandigheden, stook alerts, of ramen en deuren open zijn etc. Daarnaast gebruik ik het om op afstand de kamerthermostaat, verlichting en stopcontacten te bedienen en een weersafhankelijke beregeningsinstallatie.
Met een “ge-root-e” Toon thermostaat bedien ik (desgewenst op afstand) draadloos de verwarmingspomp én heb ik een 2e monitoringssysteem alsook een touchscreen voor allerlei leuke en nuttige apps w.o. buienradar, P2000 alerts, een deurbel cam enz. enz.
Ervaringen
De Toon2 doet het aanzienlijk beter dan trage voorganger en de “rooted” versie kan alles en veel meer dan ik me kan wensen. Met dank aan de enthousiaste ontwikkelaars van de betreffende apps.
Domoticz draait super op de RaspberryPI4.
Heel blij met mijn Zigbee netwerk en de notificaties van rook- en CO2 melders, raam en deur contacten beveiligings camera’s en de deurbel, als het nodig is.
Tips
In mijn vorige woning liet Domoticz ook de verwarmingspomp aan- en uitschakelen, door hem de IC kamerthermostaat uit te laten lezen. Dit kon echter alleen via een website en dus was dit afhankelijk van een werkende internetverbinding. Dat ging dus een keer mis, met als gevolg een veel te warm huis en een lege pelletkachel.
Daarvan heb ik geleerd om geen essentiële zaken door alleen een Domotica systeem te laten schakelen, maar om daarnaast altijd manuele bediening te behouden en om het systeem hoofzakelijk voor monitoring te benutten en daarbij de data zoveel mogelijk binnen het eigen netwerk te houden.
Dat laatste was o.a. de reden om mijn achteraf niet zo slimme IC-thermostaat te vervangen door een “rooted” Toon thermostaat.
Tempex onder de betonnen vloeren.
R-waarde onbekend.
Ervaringen
Ik neem aan dat het op zich goed isoleert, maar aangezien de kruipruimte vaak onder water staat hangt er vaak condens aan.
Mijn plan is om daar ook nog bodemisolatie toe te passen met isolatiechips, die op het water zullen drijven.
Ervaringen
Werkt als een trein:
Huis is in no-time opgewarmd
“Pump Switch” programma heeft ook een instellingen voor na-looptijden en anti-blokkeren.
Tips
Dank aan Oepi-loepie, de ontwikkelaar van het “Pump Switch” programma voor de “rooted” Toon thermostaat.
Kenmerken
Kaart
📍 Het exacte adres wordt niet getoond.