Tussenwoning - 1940, Haarlem
Wil je meer weten over de duurzame toepassingen in deze woning of deze in de praktijk bekijken? Via dit formulier kun je de eigenaar vragen of je een afspraak kunt maken om op bezoek te gaan.
Omschrijving
Tussenwoning uit 1940 met energielabel A sinds december 2019. De woning is van top tot teen gerenoveerd in 1999. In stappen vanaf 2003 is de woning na-geïsoleerd: binnenzijde dak (2003), standaard dubbel glas en voorzetramen voor de glas-in-loodramen (2005), spouwmuur (2011) en bodem/kruipruimte (2018). Een lucht/water combi-warmtepomp (met buffervat) levert sinds mei 2019 warmte en warm tapwater. De hoofdverwarming is vloerverwarming op de begane grond. Bestaande radiatoren (geïnstalleerd in 1999) verwarmen de kamers op de eerste en tweede verdieping. 14 zonnepanelen op het dak produceren op jaarbasis sinds 2019 gemiddeld 3.960 kWh elektriciteit. Sinds november 2019 is het huis 100% aardgasvrij na overstappen op koken via inductie. Mechanische ventilatie zorgt voor gecontroleerde luchtafvoer.
Kenmerken
Bouwjaar: 1940
Energielabel: A
Soort: Tussenwoning
Duurzame woning:
Energiezuinige woning,
Aardgasvrij,
Toegepaste maatregelen
Deelauto, Buffervat, Vloerverwarming, Na-isolatie schuin dak binnenkant (dakisolatie), Thermostatische radiatorkranen, Energiemonitor, Slimme meter, Dubbelglas, Elektrische vloerverwarming, Duurzaamheidslening, Na-isolatie spouw (spouwmuur), Wandisolatie binnen, Inductie fornuis, Lucht/water warmtepomp buitenlucht, Mechanische afvoer ventilatie, Voorzetramen
Foto's
Extra informatie
Beschrijving (na)isolatie van de woning
Dak binnenzijde: 12cm glaswol (Rc = 3 m^2.K/W). Ramen: standaard dubbel glas en voorzetramen voor glas-in-loodramen in houten kozijnen (U = 2,9 W/m^2.K); sinds 2019 HR+ glas in keuken na keukenrenovatie; U = 2,0 W/m^2.K). Spouw: 4cm HR++ termoparels (Rc = 1,55 m^2.K/W). Bodem: 20cm HR++ termoparels (Rbf = 4,77 m^2K/W). Vloer: magnesietvloer met vloerverwarmingssysteem (5cm dik) op 2cm polystyreenplaten bovenop een houten ondervloer.
Beschrijving energievoorziening van de woning
Energiedragers: 1. energie uit buitenlucht wordt door een warmtepomp omgezet in warmte voor verwarming en tapwater; 2. energie uit zonlicht wordt door zonnepanelen omgezet in elektriciteit voor warmtepomp, verlichting en apparaten. De warmtepomp werkt met een zone-regeling: één voor vloerverwarming op de begane grond en één voor radiatoren op de eerste en tweede etage. Het geïntegreerde buffervat van de warmtepomp levert warm tapwater. De kamerthermostaat werkt modulerend en heeft een weersafhankelijke regeling. De badkamer wordt bijverwarmd via elektrische vloerverwarming en een radiator met thermostaatkraan. Om energie te besparen staat de elektrische vloerverwarming tegenwoordig uit. Energieproductie via zonnepanelen: 14 panelen van 320Wattpiek (totaal 4800Wp) met elk een power optimizer genereren gemiddeld 3960kWh elektriciteit op jaarbasis.
Hoe is de ventilatie geregeld?
Natuurlijke toevoer. Mechanische afvoer. De ventilatiebox van Itho Daalderop (type CVE-S ECO SE) is bevestigd op zolder. Open keuken grenzend aan woonkamer, toiletten op de begane grond en eerste verdieping en badkamer worden 24x7 afgezogen.
Adviezen
Hanteer deze volgorde bij het verduurzamen van energie en warmte: 1) isoleer (dak, ramen, spouw, vloer/bodem/kruipruimte, kieren tussen muur en kozijn). Hiermee verlaag je je energievraag en is minder energie nodig voor verwarmen. 2) ventileer om vochtvorming te voorkomen en de binnenlucht gezond te houden. 3) wek energie duurzaam op via eigen zonnepanelen en/of zonthermische panelen. Als het eigen dak niet geschikt is voor eigen opwek, meld je dan aan voor een collectief zonnedakproject. 4) een woning uit 1940 kan comfortabel verwarmd worden door een warmtepomp met lage temperatuur afgifte tot max. 40°C onder voorwaarde dat de woning goed is geïsoleerd (minimaal energielabel B/C) en de woning is voorzien van een groot warmteafgifte oppervlak. 5) spreek vooraf goed met adviseur en installateur af hoe onderhoud op installaties wordt geregeld en aan welke knoppen, zijnde de software-instellingen van de warmtepomp, de bewoner kan draaien om stroomverbruik te verminderen met behoud van comfort.
Ervaringen
In 2018 en 2019 is een verduurzamingsproject uitgevoerd. Voorafgaand aan dit verduurzamingsproject bleek de woning al geïsoleerd tot energielabel C. We overwogen keuken en woonkamer opnieuw te renoveren en besloten de woning volledig gasloos te maken. Tijdens bouw- en installatiewerkzaamheden door diverse aannemers voerde ik als bewoner-eigenaar de bouwregie, terwijl de verwachting was de energie-adviseur die rol zou pakken. We hebben veel (bouwkundig) voorwerk gedaan, zoals kruipluiken in de vloer maken voor aanbrengen bodemisolatie; aanbrengen latten in deuropeningen voor storten magnesietvloer; maken timmerwerk in toiletten voor wegwerken leidingen. Tijdens de uitvoering gedoe gehad. Voorbeelden van gedoe: bewoner moest helpen bij aan/uitzetten van de motor voor het aanzuigen van de isolatieparels bij aanbrengen bodemisolatie (de installateur kwam in zijn uppie); de draagconstructie van de zonnepanelen was niet goed aangebracht, waardoor dakpannen niet sluitend lagen; het buffervat van de eerste warmtepomp was gesprongen met - geluk bij een ongeluk - geringe waterschade als gevolg. Na 1,5 week is een tweede, geheel nieuwe zelfde type warmtepomp operationeel; bewoner moest installateur helpen met omhoog sjouwen van de tweede warmtepomp naar de tweede verdieping. Het inregelen van software van de warmtepomp moet bewoner zelf proefondervindelijk ervaren. Zo kwam ik er achter dat de warmtepomp een instelling kent, waarbij deze in slaapmodus komt voor verwarmen, zodra de gemeten buitentemperatuur >=18°C is.
Toekomstplannen
* Standaard dubbel glas vervangen door isolatieglas of door middel van isolerende folie: 85% van de gevel bestaat uit ramen. * Overproductie van elektriciteit in de zomer opslaan in een eigen batterij of buurt-batterij.
Tips
* Zorg dat je zelf aanwezig bent tijdens het uitvoeren van werk door aannemers/installateurs in en op je woning. Zo kan je waar nodig bijsturen, bijvoorbeeld als het gaat om de plek in de wanden/vloeren/dak waar een doorvoer moet komen voor stroomkabels van meterkast naar warmtepomp of inductiekookplaat in de keuken. * Als je een magnesietvloer laat storten op de begane grond (in de woonkamer), hou dan rekening met een droogtijd van 1cm per week. Dus een 5cm gestorte vloer heeft een droogtijd van 5 weken! Dat betekent dat je inventaris minimaal 5 weken in de opslag staat. * zonthermische panelen (PV-T) wekken zowel stroom als warmte op. In combinatie met een PV-T warmtepomp levert dit tot 5x meer energie op dan zonnepanelen in combinatie met een lucht/water warmtepomp. * als je de woonkamer gaat isoleren, pak dan zowel de gevel als de vloer/bodem tegelijk aan. Een relatief koude vloer in combinatie met isolatieglas voelt niet comfortabel aan. * Laat energie-deskundigen (bijvoorbeeld in Haarlem de vrijwilligers van het Duurzaamheidsloket) een second opinion uitvoeren op offertes van aannemers. Zo heb je meer zekerheid van een goed aanbod. * Ga ervaringen ophalen bij bewoners die al aardgasloos verwarmen. Die ervaringen gaan je helpen om slim te kiezen bij het verduurzamen van je woning.
Beschreven maatregelen
Interviews
Gasvrij: Arjan Busch
Op 9 november doet Haarlem weer mee aan de Duurzame Huizen Route. Verschillende Haarlemmers laten zien hoe zij hun huis energiezuiniger hebben gemaakt. Ga bijvoorbeeld langs bij Arjan en Annemiek, die hun jaren 40 woning met een duurzaamheidslening helemaal gasvrij maakten.
Bron: Haerlems Bodem
Duurzaam Gebouwd: Verduurzaming van een jaren 40 woning
Sta je als woningeigenaar op het punt een grote investering te doen om je woning energiezuiniger te maken? Twijfel je of het wel verstandig is om die investering nu te doen? Of ben je nog niet zover en zit je nog in een verkennende fase? In dit artikel leg ik uit welke reis mijn vrouw en ik als particuliere woningeigenaar hebben afgelegd op de route naar een energiezuinige woning en welke overwegingen daarbij een rol speelden
Bron: Duurzaam Gebouwd
Haarlems Weekblad: Gemeente steunt gasvrij maken woning
Bron: Haarlems Weekblad