Skip to main content
Home Woningen Duurzaam rijksmonument – 1838, Stiens

Duurzaam rijksmonument – 1838, Stiens

Omschrijving

https://duurzamehuizenroute.nl/node/13193″>Winnaar juryprijs ‘Verkiezing Duurzaamste Huis van Nederland’
Het ‘Doktershûs is een voormalige dokterswoning, als zodanig in gebruik tussen 1838 en 2012. In 1894 is het uitgebreid met een apotheekje. Het huis is vanaf 1968 een Rijksmonument. Het pand verkeerde in slechte staat. In 2012 kochten wij het met als doel o.a.:  restauratie en renovatie voor een goede toekomst door het energieverbruik in de woning zo veel mogelijk te beperken en gebruik van fossiele brandstoffen tot nul te reduceren. Duurzaamheid stond hoog in het vaandel, een bijzondere uitdaging voor een monumentenpand. Het na-isoleren van een oud en ook nog monumentaal pand is niet eenvoudig. Dak en wanden mogen niet aan de buitenzijde worden geïsoleerd. Isoleren aan de binnenzijde heeft een aantal nadelen: ventilatie tussen isolatie en buitenschil is niet controleerbaar, de dampremmende laag aan de binnenzijde van de isolatie moet heel zorgvuldig worden aangebracht en er is enig ruimteverlies. De volgende maatregelen zijn genomen: Het gas is afgesloten en er is een aardwarmte-installatie met warmtepomp geïnstalleerd. De buitenschil is aan de binnenzijde optimaal geïsoleerd. Omdat een goede isolatie in samenhang met een beperkte materiaaldikte in dit geval gewenst was is gekozen voor PIR-isolatieplaat waarop aluminiumfolie dik 90mm met een warmtegeleidingscoëfficiënt (λ) van 0,023–0,026 W/Mk. De houten vloeren waren slecht. Daarom is de kruipruimte opgevuld met schuimbeton, waarop 100mm isolatie. Daarop is de vloerverwarmingsvloer aangebracht. Voorts is er een ventilatiesysteem met WTW. De monumentale 6-ruits raamindeling aan de voorzijde is teruggebracht, waarin, vanwege het monumentale karakter, wat dunner dubbel HR++ glas is aangebracht. Het overige glas is normaal dubbel HR++ glas, behalve op de verdieping boven aan de voorzijde waar het originele glas nog aanwezig was. Daar is een ‘koude ruimte’ gecreëerd, afgescheiden van de kamerruimte door een glazen wand met HR++ glas. Beneden zijn de originele luiken weer hersteld. Deze worden in de winter ’s avonds gesloten en werken mee aan exra isolatie.Bijna alle kunstverlichting bestaat uit ledlampen in de vorm van peertjes of strippen in de armaturen. De enige uitzondering zijn een drietal tl-armaturen van 28 watt in de keuken. Het pand en het erf zijn niet geschikt om zonnepanelen aan te brengen. De stroom die ingekocht wordt via Greenchoice wordt opgewekt door een windmolen uit de buurt.Sinds 2017 is het Doktershûs een energieneutraal rijksmonument. Dit is mogelijk geworden door aankoop en renovatie van het nabijgelegen Pakhûs, ook een historisch pand maar geen monument. Dit pand is met een stroomkabel verbonden met het Doktershûs. Op het dak aan de achterzijde liggen hoog-rendements zonnepanelen die ca. 8000 kWh stroom produceren op jaarbasis, wat ongeveer gelijk is aan het verbruik van beide panden.
 

Toegepaste maatregelen

Extra informatie

Beschrijving (na)isolatie van de woning

Idem als boven: De volgende maatregelen zijn genomen. De buitenschil is aan de binnenzijde optimaal geïsoleerd. Omdat een goede isolatie in samenhang met een beperkte materiaaldikte in dit geval gewenst was is gekozen voor PIR-isolatieplaat waarop aluminiumfolie dik 90mm met een warmtegeleidingscoëfficiënt (λ) van 0,023–0,026 W/Mk. De houten vloeren waren slecht. Daarom is de kruipruimte opgevuld met schuimbeton, waarop 100mm isolatie. Daarop is de vloerverwarmingsvloer aangebracht. Voorts is er een ventilatiesysteem met WTW. De monumentale 6-ruits raamindeling aan de voorzijde is teruggebracht, waarin, vanwege het monumentale karakter, wat dunner dubbel HR++ glas is aangebracht. Het overige glas is normaal dubbel HR++ glas, behalve op de verdieping boven aan de voorzijde waar het originele glas nog aanwezig was. Daar is een ‘koude ruimte’ gecreëerd, afgescheiden van de kamer ruimte door een glazen wand met HR++ glas. Beneden zijn de originele luiken weer hersteld. Deze worden in de winter ’s avonds gesloten en werken mee aan extra isolatie. Bijna alle kunstverlichting bestaat uit ledlampen in de vorm van peertjes of strippen in de armaturen. De enige uitzondering zijn een drietal tl-armaturen van 28 watt in de keuken. Het pand en het erf zijn niet geschikt om zonnepanelen aan te brengen. De stroom die ingekocht wordt via Greenchoice wordt opgewekt door een windmolen uit de buurt. Sinds 2017 is het Doktershûs een energieneutraal rijksmonument. Dit is mogelijk geworden door aankoop en renovatie van het nabijgelegen Pakhûs, ook een historisch pand maar geen monument. Dit pand is met een stroomkabel verbonden met het Doktershûs. Op het dak aan de achterzijde liggen hoog-rendements zonnepanelen die ca. 8000 kWh stroom produceren op jaarbasis, wat ongeveer gelijk is aan het verbruik van beide panden.

Beschrijving energievoorziening van de woning

Idem als boven: Het gas is afgesloten en er is een aardwarmte-installatie met warmtepomp geïnstalleerd. Voorts is er een ventilatiesysteem met WTW.
Bijna alle kunstverlichting bestaat uit ledlampen in de vorm van peertjes of strippen in de armaturen. De enige uitzondering zijn een drietal tl-armaturen van 28 watt in de keuken. Het pand en het erf zijn niet geschikt om zonnepanelen aan te brengen. De stroom die ingekocht wordt via Greenchoice wordt opgewekt door een windmolen uit de buurt.
Sinds 2017 is het Doktershûs een energieneutraal rijksmonument. Dit is mogelijk geworden door aankoop en renovatie van het nabijgelegen Pakhûs, ook een historisch pand maar geen monument. Dit pand is met een stroomkabel verbonden met het Doktershûs. Op het dak aan de achterzijde liggen hoog-rendements zonnepanelen die ca. 8000 kWh stroom produceren op jaarbasis, wat ongeveer gelijk is aan het verbruik van beide panden.
N.B. Wij hebben geen vaatwasmachine, geen wasdroger en geen vriezer.

Adviezen

Een Rijksmonument duurzaam maken voor de toekomst kan. Doen dus!

Ervaringen

Het isoleren en duurzaam maken van een Rijksmonument moet met zorg gebeuren. Een goed restauratiebedrijf en architect die verstand heeft van de monumentale waarden samen met een bedrijf dat goed op de hoogte is van de mogelijkheden van duurzame energievoorziening is noodzakelijk. Leuk ook om ervaring en kennis te delen met anderen: http://www.stichtingerm.nl/nieuws/een-energieneutraal-doktershus

Toekomstplannen

Het huis is optimaal.

Beschreven maatregelen

Wandisolatie binnen
Omdat een goede isolatie in samenhang met een beperkte materiaaldikte in dit geval gewenst was is gekozen voor PIR-isolatieplaat waarop aluminiumfolie dik 90mm met een warmtegeleidingscoëfficiënt (λ) van 0,023–0,026 W/Mk. Het na-isoleren van een oud en ook nog monumentaal pand is niet eenvoudig. Dak en wanden mogen niet aan de buitenzijde worden geïsoleerd. Isoleren aan de binnenzijde heeft een aantal nadelen: ventilatie tussen isolatie en buitenschil is niet controleerbaar, de dampremmende laag aan de binnenzijde van de isolatie moet heel zorgvuldig worden aangebracht en er is normaliter enig ruimteverlies. In een historisch pand is echter vaak wel enige ruimte. In het verleden werd tengel (een soort jute) gebruikt waarop het behang werd geplakt. De tengel werd op enige afstand van de muur aangebracht. Wanneer deze oude constructie niet meer bestaat kan deze ruimte gebruikt worden voor het aanbrengen van moderne isolatie. De afwerking van de wand sluit dan goed aan bij de originele sponningen van de ramen.
HR++ glas
Bij een rijksmonument is het moeilijk om dubbele beglazing aan te brengen. In het Doktershûs is de oorspronkelijke zesruits-raamindeling teruggebracht. Voorwaarde is dat de spijlen niet te breed zijn. Dit betekent dat alleen vrij dunne dubbele beglazing kan worden aangebracht. Met HR++ glas is een goed resultaat bereikt. De schuiframen zijn weer hersteld zodat ze kunnen schuiven. De wat dunner beglazing maakt de ramen daardoor niet te zwaar. Wel moesten de contragewichten enigszins verzwaard worden omdat door de dubbele beglazing de ramen wel wat zwaarder zijn geworden. Op de bovenverdieping zijn de oorspronkelijke ramen gehandhaafd. Aan de binnenzijde is een ‘koude ruimte’ gecreëerd waarvan de deur en scheidingswanden met de hoofdruimte bestaan uit dubbele beglazing.
Zonnepanelen (PV)
Sinds 2017 is het Doktershûs een energieneutraal rijksmonument. Op een rijksmonument is het moeilijk om zonnepanelen aan te brengen zonder de monumentale waarden aan te tasten. In 2012-2014 is het Doktershûs verbouwd en energiezuinig gemaakt. Het energieneutraal maken van dit rijksmonument is in 2017 mogelijk geworden door aankoop en renovatie van het nabijgelegen Pakhûs. Dit is met een stroomkabel verbonden met het Doktershûs. Op het dak aan de achterzijde liggen hoog-rendements zonnepanelen die ca. 8000 kWh stroom produceren op jaarbasis, wat ongeveer gelijk is aan het verbruik beide panden.

Kenmerken

1838
A+++
Koopwoning
Vrijstaande woning
Duurzaam monument, Nulenergiewoning, Aardgasvrij

Kaart

📍 Het exacte adres wordt niet getoond.