Architect is Luuk Fennis

De woning levert ongeveer 10.000 kwh per jaar. We verbruiken zelf ongeveer 4.000 kwh. Een gemiddelde elektrische auto verbruikt 15 kwh per 100 km, zodat we met 6000 kwh ongeveer 40.000 km per jaar elektrische auto kunnen rijden. Maar we rijden elektrische fiets en hebben daarnaast nog een oude auto die we nauwelijks gebruiken. Met de speed pedelec naar het station en vandaar naar kantoor met een trein op groene stroom. Alles bij elkaar krijgen we van onze energie”leverancier” circa 1000 euro per jaar terug. We zijn dus in feite leverancier van groene energie en worden hiervoor betaald door onze energie-afnemer en de overheid.

Het dak bestaat uit twee op elkaar geplakte isobouw platen die samen een R=10 hebben. Daar liggen epdm en vervolgens golfplaten op. Aan de zuidkant zonnepanelen. Aan de noordkant wilden we een groen dak. Maar sedum werd erg duur. Nu hebben we een wilde wingerd groeien. Dit jaar komt die voor het eerst op het dak. Over enkel jaren hebben we zo dankzij deze plant een groen dak op het noorden.

Aan de noordkant wilden we een groen dak. Maar sedum werd erg duur. Nu hebben we een wilde wingerd groeien. Dit jaar komt deze klimplant voor het eerst op het dak.

De woonverdieping (boven) is houtskeletbouw. Aan de binnenkant is hier isovlas tussen gedaan, afgewerkt met multiplex en leemstuc.

De wanden van het bovenste woondeel zijn houtskeletbouw en bestaan uit isovlas aan de binnenkant en piepschuim blokken (EPS) aan de buitenkant (samen 40 cm dik). De isolatie is zo gekozen dat deze samen een R=10 opleveren.

Vanuit de combinatie van duurzaamheid van de materialen, uitstraling en het feit dat we de woning onderhoudsvrij willen hebben, hebben we gekozen voor geïsoleerde aluminium kozijnen met driedubbel glas.

Aan de binnenzijde zijn bijna alle wanden in de woning van leemstuc voorzien. Dit geeft een natuurlijke uitstraling, heeft geen verf nodig en beschadigingen zijn makkelijk te herstellen. Geen enkele wand plafond is voorzien van verf.

De woonverdieping is boven en van houtskelet. Hout voorkomt koudebruggen, isoleert goed en de spanten geven een mooie uitstraling.

Zowel bij de bouw van het huis, als bij de inrichting is gekozen voor hergebruik van materialen. Voordat we dit nieuwe huis gingen bouwen hebben we een oud huis gekocht. Dit was in zeer bouwvallige staat, met enkelsteens muren die krom stonden en vol scheuren, de bovenverdieping voorzien van ‘muren’ vol asbest platen, etc. Nu zijn we geen voorstander van afbraak omdat dit vaak niet duurzaam is. Voor het nieuwe huis hebben we daarom bewust bestaande materialen uit het oude huis gebruikt. Zo zijn voor de oprit zijn de klinkers van het oude huis gebruikt. Gewoon betonklinkers. Ziet er prima uit. Hoewel de bovenverdieping houtskeletbouw is, zijn in het huis enkele binnenmuren en een schoorsteen gemaakt van bakstenen uit het oude huis. Die hebben we zelf schoon gebikt met een simpele machine van marktplaats gekocht (en inmiddels weer doorverkocht). De keuken hebben we zelf gemaakt door een oude keuken te hergebruiken. Het keukenblad hebben we gemaakt van oude verweerde planken afkomstig uit een schuurtje achter het oude huis. Twee trappen en vrijwel alle meubels zijn tweedehands. Een klein schuurtje/hondenhok is gemaakt met restmateriaal van het vorige huis. Het broeikasje van het oude huis hebben we laten staan en is na herstel van enkele ramen prima te gebruiken. De afwisseling van een modern huis met oude elementen is niet alleen duurzaam, maar geeft ook een ziel aan het huis.

De buitenwand is gemaakt van piepschuim blokken (EPS). Tot onze verrassing bleek dit een redelijk duurzaam materiaal. Zowel in grondstofverbruik als bij de productie. En het is makkelijk te recyclen. Daarnaast isoleert het zeer goed. Tot onze verrassing leverden de blokken na gestuct te zijn een zeer stevige mooie witte muur op. Om condensvocht te voorkomen is de vooraf voor de totale constructie het dauwpunt berekend en dit bleek geen probleem.

De benedenverdieping, het souterrain, ligt ca. 2 meter onder maaiveld (steekt er nog 60 cm bovenuit). Dit betekent dat het in de zomer altijd lekker koel is in de slaapkamer en in de winter de temperatuur ca. 17 graden blijft. Deze verdieping bestaat uit een betonnen bak (20 cm) die we aan de buitenkant hebben geïsoleerd met PIR platen (R=5). Omdat we de slaapverdieping niet warm willen hebben, is de vloer tussen de beneden- en boven verdieping ook geïsoleerd met PIR platen (R=5). Orientatie van het huis is zo dat er op het zuiden een schuin dak is. Dit dak bestaat uit 2 isobouw piepschuim platen (EPS), EPDM, golfplaten en het geheel afgedekt met zonnepanelen en -collectoren. De zonnepanelen hebben hierbij eenzelfde afmeting als de zonnecollectoren en zijn geheel in de dakrand ‘verzonken’. Door deze opbouw warmt het dak niet snel op. Ook hebben we overstekken gerealiseerd om in de winter de warmte van de zon te benutten en in de zomer deze buiten te houden. Niet alle raampartijen liggen optimaal, maar het oog wil ook wat. Zo hebben we een grote pui aan de oostzijde, met prachtig uitzicht en ‘s-ochtends veel zon. Dat resulteert erin dat we in de winter inderdaad heel weinig warmte nodig hebben, maar in de zomer bij temperaturen boven de 25 graden ook op de bovenverdieping oplopende temperaturen hebben. Enkele dagen rond de 30 graden is voor ons echter acceptabel. In deze lange warme zomer van 2018 hebben we de pui aan de oostzijde aan de buitenkant voorzien van (tijdelijk aan te brengen) zonwerende stof. Zeer eenvoudig zelf gemaakt en met klittenband op de pui te bevestigen. Rond het middaguur schijnt de zon hier niet meer op en halen we deze zonwering weer weg. Dit werkt redelijk goed en simpel. De garage is aan de noordkant tegen het huis aangebouwd, zodat de ergste koude hierdoor wordt afgevangen. Aan de noordkant hebben we maar één raam in het huis.

We hebben voor de verwarming van het huis gekozen voor vloerverwarming. Niet het meest efficiënt, maar wel mooi. Deze wordt gevoed door een warmtepomp (www.nrgteq.nl) met een grondbron. De pomp is 8 Kw, maar dat is waarschijnlijk veel meer dan we nodig hebben. Daarnaast hebben we een HR-houtkachel die een luchttoevoer van buiten heeft (voor energiezuinige woningen is dit noodzakelijk). Warm water wordt grotendeels gemaakt door vier zonnecollectoren (in het formaat van de zonnepanelen) van HR-solar. Deze vormen een combinatie met een 300 liter RVS boilervat van DJG (geleverd door Door zon en wind). We hebben getwijfeld of dit de goede omvang was, of dat 500 liter beter was, maar tot nu toe bevalt het goed. Ons huishouden bestaat uit 2 personen en 2 uitwonende kinderen die met enige regelmaat met vriend hier overnachten. Op die piekmomenten douchen soms dus 6 mensen. Tot nu toe gaat dat goed. Als de zon te weinig schijnt (dat gebeurt in de zomermaanden bijna niet) dan springt de warmtepomp bij. Dit heb ik zo laten instellen dat die pas bijspringt wanneer het water kouder wordt dan 45 graden. Standaard zetten ze dit geloof ik op 60 graden, maar dan mis je natuurlijk veel zonnewarmte. Ook wil ik dat hij alleen bijspringt als het nacht is. We douchen nl. meestal in de ochtend. Als je de pomp overdag laat bijspringen loop je ook kans dat even later de zon dit had kunnen doen. Dit soort gedachten lijkt nog niet heel erg ver uitgedacht in warmtepompenland, maar kan natuurlijk veel stroom besparen. Als de pomp aanslaat voor het verwarmen van water trekt deze 1500 Watt.

In de winter stoken we hout uit eigen tuin of omgeving. Heerlijk zo’n HR kachel voor erbij . Het is een Haas+Sohn HR houtkachel. Een model dat ook op de verwarming kan worden geschakeld. Maar dat hebben we uiteindelijk niet gedaan. Ik las hier teveel nadelen over. En het kostte ook net weer een paar duizend euro meer. Een palletkachel wilden we niet. De gebruikte brandstof kan namelijk afkomstig zijn van tropisch hardhout dat illegaal wordt gekapt. Vandaar dat we alleen hout dat in eigen omgeving is gerooid gebruiken, zodat we CO2 neutraal stoken. De boom nam of neemt (snoeihout) evenveel CO2 op als dat wij verstoken. Hoewel houtstook niet goed is voor de luchtkwaliteit, wonen we in het buitengebied, zodat er nog genoeg frisse lucht voor ons en de buren over is. In ons geval durf ik dus te zeggen dat we een houtkachel duurzaam inzetten. Hij bespaart immers ook elektriciteit die de warmtepomp anders nodig zou hebben om het huis warm te krijgen.

Het was een beetje gokken hoeveel liter het boilervat zou worden. Onze 2 dochters zijn uitwonend en soms met vriend hier (dan zijn we met 6 mensen). Het werd uiteindelijk een 300l boilervat en 4 collectoren ter grote van een zonnepaneel. De ervaring is dat dit een prima omvang is. In de zomer gebruik ik bijna alleen zongewarmd water. In de winter stookt onze moduleren warmtepomp van NRGteq bij.

Voor de wasmachine hebben we een hotfill aangeschaft. Werkt prima. Voor de vaatwasser heb ik een oude thermostaatkraan van de douche gebruikt. Beiden worden gevuld door warm water uit het boilervat en koud water uit het regenvat. Regenwater heeft als voordeel dat er geen kalk in zit.

Door de warmtewisselaar wordt warmte van het douchewater gebruikt om het koudwater naar de douche te verwarmen. Zo wordt elektriciteit bespaard die de warmtepomp nodig heeft om het water te verwarmen.

Om ons all-electric house van elektriciteit te voorzien en dus nog genoeg over te houden voor een stekkerauto hebben we 48 zonnepanelen van het merk DMEGG. Hier zitten ook optimizers bij die samen met de omvormer van Solaredge zijn. Deze panelen leveren totaal 12,5 KWH piekwatt vermogen. Die optimizers zijn zeker een aanrader, ze zorgen ervoor dat ook bij schaduw op één paneel andere panelen maximaal blijven leveren. En je kunt dankzij die optimizer je panelen via internet (pc of smartphone) uitlezen.

Achter in onze tuin staat een kleine windmolen, gekregen van vrienden in de stad waar buren last hadden van het geluid ervan. Deze levert de energie van ca. twee zonnepanelen op. Qua opbrengst niet echt heel veel, maar wij vinden het leuk om te zien.

De woning is luchtdicht en wordt van frisse lucht voorzien door een WTW ventilatie (warmte terug win) van COANDA 275 afkomstig van ECOVISIE. Dit is de lichte versie en die voldoet tot nu toe prima. Wanneer de buitenlucht onder de 10 graden of boven de 25 graden komt wordt de lucht aangezogen door een aardwarmtepijp (zie hieronder bij grondbuis).

Wanneer de buitenlucht onder de 10 graden komt leidt een bypass klep de lucht over een aardwarmtepijp (Terra Air, maar daar is lastig nog aan te komen, wordt geleverd via België of Duitsland). Ook boven de 25 graden gaat de lucht hierdoor. Het idee is nl. dat de grond op ca. 1,5 meter diepte altijd 12 graden is. In de winter verwarmt de aardwarmtepijp de lucht dus voor. In de zomer koelt ie iets, als is van dit laatste nauwelijks iets te merken: boven de 25 graden wordt het sowieso warm. Een bekend probleem is condens. Die wil je niet in de pijp houden i.v.m. schimmel. Bij dit Terra air systeem verzamelt de condens zich in 2 inspectieschachten die je redelijk eenvoudig kunt droogmaken.

Onder de garage vangen we 4,5 kuub regenwater op waarmee we de wc doorspoelen, vaatwasser en wasmachine van water voorzien en de planten. Tot nu toe werkt het prima. Het water wordt door een simpele beregeningspomp aangevuld met een apparaatje dat de druk automatisch op 8 bar brengt als de kraan aangaat. Groot voordeel van het gebruik van regenwater is dat de wc geen kalkaanslag meer heeft. Je hoeft daardoor maar heel weinig te poetsen voor een sprankelend frisse wc! De waterinstallatie heb ik helemaal zelf aangelegd. Ik heb de indruk dat loodgieters nu standaard warmwaterleiding van 22 mm aanleggen om baden, stort- en massagekolommen van lekker veel druk te voorzien. Dat vergt veel meer water, warmte en dus elektriciteit dan nodig is. Een 10 mm alupex leiding werkt ook prima. De leiding gaat over ca. 10 meter naar twee stort/handdouche-combinaties voorzien van waterbesparende ‘zeef’ (te koop bij de groene energiewinkel). Hier kunnen we makkelijk met tweeën tegelijk douchen. En geloof het of niet: door de waterdruk van tegenwoordig komt er een flinke straal uit. Grote voordeel is ook dat het warme water er veel sneller is dan wanneer je een dikke waterleiding aanlegt. Het verschil is ongeveer een liter per meter (pi*r kwadraat). Dus over 10 meter leiding ruim 10 liter minder water die hoeft te worden opgewarmd. Tip: gebruik voor warmwaterleidingen een 10 mm leiding alupex! Dit scheelt in energie- én in waterverbuik.

De loodgieter had voor het aansturen van de vloerverwarming een systeem van een verdeler met stappenmotortjes bedacht. Met per vertrek een thermostaat die draadloos communiceert met deze verdeler. Dit bleek na de eerste winter complete onzin: Onze woning is zo goed geïsoleerd dat er boven in de woonruimte een constante temperatuur is en geen scheidingswanden. De benedenverdieping is bijna nooit kouder dan 15 graden (12 bij strenge vorst) en stoken we niet. Kortweg, ik heb nu alle motortjes van de verdeler van de vloerverwarming afgehaald en de oorspronkelijke draaiknoppen er weer opgezet. Dit bespaart heel wat stroom omdat de stappenmotorjes continu stroom bleken te vragen. En het bespaart in totaal 20X2=40 knoopcelbatterijen voor de thermostaten.

Koken doen we elektrisch op een inductieplaat.

zie boven bij waterbeparing

Omdat we in Gewande geen rioolaansluiting hebben, hebben we een helofytenfilter gemaakt. Dit vergt minder stroom dan de IBA-vaten die hier oorspronkelijk lagen.

Omdat we in de nacht en wintermaanden geen stroom op kunnen wekken zitten we wel aan het elektriciteitsnet (Greenchoice). Een alternatief is accu’s plaatsen, maar dat is niet duurzaam (accu’s gaan kappot en blijven vieze dingen) en de stroom die we over hebben delen we graag met anderen. Een elektriciteitsnet is gewoon een slim onderdeel van een samenleving. Als er ooit een elektrische auto komt, kan de accu als buffer worden gebruikt (door mij en door de energieleverancier).

Bypass van zon naar bron: Het nadeel van een grondbron is dat de grond waar de tyleenslang in zit (bij ons 2 lussen van 80 meter aangelegd door Tjaden) in de loop der jaren gaat bevriezen (dat lees je in ieder geval op het www). Omdat in de zomermaanden de zonnecollectoren meer warmte leveren dat nodig voor het verwarmen van het boilervat, laten we de warmte die over is via een by-pass overzetten naar de bron (dit heet het regeneren van de bron). Daar zijn in totaal drie extra driewegkleppen en een warmtewisselaar voor nodig. En je moet deze aan kunnen sturen. Dit doen de regelunits van de zonnecollectorpomp en de warmtepomp. Deze bypass heeft nog een ander voordeel: als de collectoren nog warmte leveren terwijl het boilervat al 80 graden is, kan de collector zijn warmte niet kwijt en gaat het systeem in stagnatie. Dat gaat best snel en is niet goed voor de glucose (die zal dan eerder moeten worden vervangen). Lastige van de bypass is wel dat het afstemming vergt tussen de (leverancier van de) warmtepomp regeling en de pomp van de collectoren. Het schema van de by-pass is dan ook afkomstig van de warmtepompleverancier (NRGteq) en samen met de leverancier van de zonnecollector en boilervat (Door Zon en Wind) aangepast aan de installatie. Het schema vind je hier: https://www.rosmalensedijk2.nl/energieleverend-huis/