Interviews

Tussen de bollenvelden, in het buitengebied van Lisse, staat de woning van Paul en Emmy Zwetsloot. “Nadat in 2011 een boerderij door brand werd verwoest, is de grond bouwrijp gemaakt. Twee jaar later kregen we de unieke kans hier een kavel te kopen”, vertelt Paul. Bij het woningontwerp is gekozen voor natuurlijke materialen en duurzame toepassingen. Inmiddels wonen Paul en Emmy met veel plezier in hun energieplushuis. Ze vertellen graag over hun ervaringen via de Nationale Duurzame Huizen Route.

 Lees verder>

De vitale woning van Paul en Emmy Zwetsloot; een eco-snoepje

“Wij putten onze aarde uit, terwijl we de mogelijkheid hebben het anders te doen”

Tekst: Bert Heijnen.

Het is een unieke plek in het buitengebied van Lisse. Aan de rand van natuurgebied Wassergeest waar de weilanden tot aan de einder reiken en de grazende koeien hun beste maatje ‘de natuur’ koesteren. Een beeld van rust en ruimte waarmee Paul en Emmy Zwetsloot voortaan elke dag ontwaken. Ze bouwden hier hun eigen vitale eco-woning in een samenspel tussen eigenaar en de architect Joost Valks.
“We waren al veel langer verliefd op deze plek, waarvan we eens zeiden: Wanneer er ooit een woonbestemming op komt, zijn wij de kopers. Nu voelen we ons bevoorrecht hier te mogen wonen. Een plek, waar we ook door de manier van bouwen verbinding zoeken met de omgeving”, aldus Paul Zwetsloot.

Rood voor rood regeling

Drie jaar geleden werden ze eigenaar van een kavel van 4000 vierkante meter nadat de door provincie ingestelde regeling Rood voor Rood dat mogelijk maakte. De regeling is het gevolg van de krimp binnen de agrarische sector. Om de landschappelijke kwaliteiten van de regio te behouden staat de regeling het toe om een burgerwoning te bouwen als vervanger van een niet meer in gebruik zijnde schuur of stal. Het liefst in samenhang met een versterking van de sociale en economische vitaliteit van het landelijk gebied.
Over hun motivatie om een dergelijk vergaande eco-woning te bouwen zegt Paul Zwetsloot:

“Wij zijn de aarde aan het uitputten. Het moet anders en in de Westerse wereld hebben wij de mogelijkheden het anders te doen. We wilden laten zien dat je met gerecyclede en natuurlijke materialen een eco-woning kunt bouwen van houtskeletbouw met energielabel A+++, en strobouw die modern is en alle comfort ademt en op onderdelen zelfs goedkoper is dan een traditionele bouwmethode. Als voorbeeld noemt Zwetsloot de wanden van stro en leem. Het stro kostte Euro 2500,-’’

"Ik zocht een cradle top cradle architect"

Paul Zwetsloot wist precies wat hij wilde, toen hij opzoek ging naar een cradle-to-cradle architect, die zijn denkwijze kon volgen en uitvoerbaar maakte. Het werd de architect Joost Valks “Ik was bijzonder vereerd met deze bijzondere uitdaging. Want waar ik al eerder een visie had ontwikkeld op eco- en duurzaam bouwen gingen de ideeën van Paul Zwetsloot veel verder en dat maakt het tot een bijzondere uitdaging, waarbij je een woning bouwt die integraal onderdeel uitmaakt van de omgeving en spreekt voor de omgeving en de vitaliteit van haar bewoners laat zien.”

Te weinig beleving

Zwetsloot: “Wij wilden een huis realiseren met een optimaal leefklimaat, daarbij gebruikmakend van de natuurlijke omgeving en opgebouwd uit uitsluitend biobased materialen. Elk aspect van de bouw hebben we langs de ’duurzaamheidsmeetlat’ gelegd.” “Binnen de bouw denken we nog veel te veel in technische oplossingen en te weinig in de beleving van mensen en haar omgeving”, vervolgt Valks. “Door beleving als uitgangspunt te nemen ontstaat veel minder verstoring van de omgeving en voelen mensen zich veel prettiger. Daarbij blijkt dat deze manier van bouwen absoluut niet duurder hoeft te zijn. Integendeel!”

Strobouw

De wanden van de woning zijn houtskeletbouw (vurenhout), gevuld met strobalen, die vervolgens worden gestuukt. Stro uit de Haarlemmermeer, een materiaal dat optimaal isoleert vochtregulerend is en voor een geweldige akoestiek zorgt. Dat het stro lang meegaat bewijzen de huizen die al meer dan 200 jaar oud zijn’’, aldus Zwetsloot.
Joost: “Met de toepassing van stro gaan we niet terug naar vroeger, maar maken we gebruik van een wat ik noem: vergeten groenten binnen de bouwmaterialen. Het gebruik van stro zorgt voor een optimaal dampopen bouw, wij zouden het bouwen met stro veel actiever moeten omarmen. De binnenwanden zijn afgewerkt met leemstuukwerk.
Het is tevens een luchtdicht bouwsysteem. De meest lucht dringt binnen door de elektriciteitsbuizen.”

Constructeur

De constructeur was bureau B2Co uit Ede. Eigenaar Richard Fielt, beschikt over een ruime ervaring in het bouwen met hout en onderschrijft het gebruik van stro als bouwmateriaal.  “Het toepassen van stro zorgt voor isolatiewaarde die anderhalf maal zo hoog ligt dan een traditionele bouw. Ook is deze manier van bouwen de helft lichter in gewicht. Omdat we hier op zandgronden zitten konden we door het lichtere gewicht volstaan met een plaatfundering van schuimbeton, zonder gebruik te maken van heipalen. Het schuimbeton heeft ook een isolerende werking”.

Bewust omgaan met energie

Maar het werd ook een energie-neutrale woning. Alle toegepaste energie wordt opgewerkt via de dertig zonnecollectoren op het dak en de enige elektriciteit die van het net wordt gehaald is voor het aandrijven de installaties, die zorgen voor de omzetting van zonne-energie. Zwetsloot verwacht dat er komen jaren veel gaat veranderen op het gebied van het gebruik van fossiele brandstoffen: “De kosten van energiekosten zullen de kosten van hypotheek en woonlasten overstijgen. ‘Nul op de meterwoningen’ worden de huizen van de toekomst.”

Zonnedak

De dertig zonnepanelen zijn geïntegreerd in de dakpannenrand en maken de woning tot een energieleverende in plaats van een energie verbruikende woning. Het zonnedak dient tevens als wateropvang voor het reservoir dat is aangesloten op wasmachine, vaatwasser en toilet. “Want de wc doorspoelen met elke keer een verbruik van zeven liter zuiver drinkwater, omdat we er toch genoeg van hebben, vind ik een afschuwelijke gedachte’’, zegt Zwetsloot. De andere twee daken zijn voorzien van sedum, dat over het vermogen beschikt om vocht op te vangen, een isolerende werking heeft en voorzien is van plantjes die CO2 opnemen. De CO2 opname is tevens de reden dat ook binnen in de woning veel planten zijn te vinden. Het huis heeft géén gasaansluiting. De zonnecollectoren en een ondergronds warmte-koude-opslagsysteem zorgen voor verwarming en koeling van de woning en volgens het ’termietenheuvelprincipe’ is een ventilatiesysteem aangelegd.

Buiten de gebaande paden

“Om een woning als deze te realiseren heb je mensen nodig die buiten de gebaande paden kunnen denken. Ik ben blij dat ik die heb gevonden en het is mooi te zien hoe zij tijdens de uitvoering net zo enthousiast werden als wij zijn. We hebben zelfs de handen ineengeslagen om onder de noemer Vital Homes samen dit concept te vermarkten. Dat is precies wat we willen, zodat onze ideeën over duurzaamheid ook navolging krijgen”, besluit Paul Zwetsloot.