Skip to main content
Home Woningen Gemeentemonument Het Polderhuis – 1865, Amsterdam

Gemeentemonument Het Polderhuis – 1865, Amsterdam

Stel een vraag
Via dit formulier neem je contact op met de huiseigenaar, voor vragen over de duurzame maatregelen in de woning. Lees hier de uitleg & tips > 

LET OP: dit contactformulier is bedoeld voor vragen van andere huiseigenaren en huurders. Neem voor persvragen, vragen vanuit de gemeente, onderzoeksvragen, studentenopdrachten en andere vragen contact op met de organisatie.
Vul je naam in
Vul je e-mailadres in

Omschrijving

Het Polderhuis is vergaand verduurzaamd zonder dit gemeentemonument aan te tasten; wandtemperatie en een warmtepomp zorgen voor een laag energiegebruik (1348 kWh in 2017-2018) voor verwarming. Het bijna vrijstaande pandje heeft een energie-index van 0,63 (dat is bijna A++). Een tegen-intuïtieve, maar doordacht dunne isolatie van de gevel zorgt voor het behoud van de oorspronkelijke constructie. De lemen wandverwarming zorgt voor een zeer aangenaam binnenklimaat, aangedreven door een lucht-water-warmtepomp (met een hoge SCOP van 4,6). Warm water wordt verzorgd door een zonneboiler en een doorstroomverwarmer.Bekijk ook de http://www.polderhuis.org/brochure”>speciale brochure over het energie-systeem ‘Van onbewoonbaar krot naar monument met energielabel A+’.

Toegepaste maatregelen

Extra informatie

Beschrijving (na)isolatie van de woning

Het dak is bij volledige vernieuwing in 2002 goed geïsoleerd met 16 cm Isofloc (papiercellulose) in een verder ook damp-open houtconstructie. De oude schuiframen zijn aan de binnenkant voorzien van volledige kozijnen met ramen met HR++-glas,, zodat het buitenaanzicht niet wordt verstoord. De vloer is tussen funderingsplaat en eikenhoutenvloer geïsoleerd met 10-12 cm Thermoparels. De gevel is (vanwege de beperkte ruimte) bijzonder matig nageïsoleerd met 2 cm riet. Door de wandtemperatie tegen de buitengevels blijkt dit echter een verrassend klein probleem.

Beschrijving energievoorziening van de woning

– Lucht-water-warmtepomp (Elga), die eigenlijk als hybride wp is bedoeld, maar sinds installatie in 2015 eigenlijk 100% zelfstandig heeft gedraaid. Sinds 2017 is er ook geen backup-cv-ketel meer. Vermogen van deze Elga is net iets te klein voor de superkoude nachten, maar dan is er een pelletkachel als noodvoorziening. Gebruik per jaar 1347 kWh. SCOP = 4,61
– Zonneboiler (100 liter boilervat en 30 heatpipes op het noorden) voorziet in voorjaar en zomer in warmwater, zonodig verder opgewarmd door een Clage CEX 11/13kW doorstroomverwarmer. Gebruik per jaar ± 120 kWh plus ± 30kWh voor de pomp van de zonneboiler.
– Pelletkachel (Artel Petite, 6kW) als noodvoorziening mocht de wp uitvallen of er snel veel warmte nodig is. In 2017-2018 zelden gebruikt (± 1 zak pellets van 14 kg)

Adviezen

– Voor een deel van het bedrijfsleven is ‘duurzaamheid’ een signaal dat je een gat in je hand hebt. Wees hard in het offertetraject. – Echt goede, integraal denkende adviseurs, aannemers en installatiebedrijven zijn schaars. Tenzij je écht een vertrouwenspersoon hebt waarop je je kunt verlaten: make your own due diligence. – Goed advies, en langjarige service mogen wat kosten. Bespaar daar niet op. – Alleen energiebesparing (isolatie etc.) betaalt zich direct terug in financiële zin. De rest (zoals energieopwekking) is voor woningen meestal van zo’n bescheiden schaal dat je het economisch niet kunt verantwoorden. Laat je dus ook niks wijsmaken, en baseer je beslissingen op andere overwegingen. – Kijk eens over de grens. De Nederlandse bouwwereld liep (en loopt?) enorm achter op wat ik in Duitsland vond. – Maak een goed plan, en besteed dan als het kan in delen aan. Een totaalpakket (‘ontzorgd’) is voor een hoop bedrijven een hele mooie manier om heel veel marge te maken.

Toekomstplannen

Ik hoop nog een energiecoöperatie op te richten in mijn buurt om mijn electra ook lokaal op te wekken. Dat kan ik nu niet omdat mijn huis een monument is.

Beschreven maatregelen

Dakisolatie buitenkant
Isofloc 16 cm tussen houtskeletbouw. Deze isolatie van papiercellulose is dampopen. R-waarde = 4
Vloerisolatie
Koston HR++ Termoparels, gemiddeld 12 cm, R-waarde = 4,6 (bij 15,5 cm laagdikte)

Ervaringen

Vloerisolatie was eerder (sinds 2005) Isofloc (wat ook in het dak zit) maar dat is na wateroverlast in 2011 vervangen door HR++ thermoparels. Isofloc bleek niet goed meer op te drogen c.q. de isolatiewaarde te behouden. In het dak heb ik hier gelukkig geen problemen mee gehad.

Wandisolatie binnen
Rietisolatie (2 cm dik). Claytec Schilfrohr D20 1,00*2,00*20mm; lambda = 1,7; R-waarde = 0,04

Ervaringen

Gevelisolatie (met 2cm riet) is bewust beperkt gehouden om ruimte binnen te behouden, en een dampopen systeem te creëren dat via het wandtemperatiesysteem de binnenkant van de buitengevel boven het dauwpunt houdt. Dit werkt wonderbaarlijk goed. Energiegebruik van deze woning is zeer laag, ondanks deze minimale isolatie van de oude halfsteens-gevel.

HR++ glas
De oude schuiframen zijn behouden. Aan de binnenkant zijn complete Vrøgum-kozijnen met HR++-glas geplaatst en geïntegreerd met de leemstuc-afwerking van de wanden. Energie-index van 0,63 (= bijna A++) is bepaald op basis van driedaags-glas, door de combinatie van de oude schuiframen, een stilstaande luchtlaag en de Vrøgum-voorzet-kozijnen.

Ervaringen

Fantastische oplossing om monumentale waarde aan de buitenkant te behouden en een perfecte isolatie (energie en geluid) van de ramen te krijgen. Het enige nadeel: je hebt meer glasoppervlak om schoon te houden.

Wandverwarming
In het Polderhuis wordt ‘wandtemperatie’ toegepast. Dat is ook wandverwarming, maar met de extra bedoeling om de constructie droog te houden. Daardoor wordt de isolatiewaarde behouden en treedt geen schimmelvorming of vorstschade op door condensvorming in die constructie. Wandtemperatie is dan ook wandverwarming tegen alle of zoveel mogelijk buitengevels. Op de begane grond en de eerste verdieping zijn hier alle vier gevels uitgerust met in totaal 700 meter vloerverwarmingsbuis op 12 cm afstand van elkaar. Door die buizen loopt water van 21-26 ˚C. Dit verwarmt een leemlaag van 4-8cm dik, die er tegenaan zit, en die leemlaag straalt warmte naar binnen.Door die stralingswarmte is een lagere ruimtetemperatuur nodig. Door het grote verwarmende oppervlak (90 m2) is een veel lagere aanvoertemperatuur nodig dan normaal. Die zeer lage aanvoertemperatuur maakt vervolgens dat de warmtepomp heel efficiënt functioneert.
Waterbesparing overig
Nonolet / GFT-toilet. Dit gft-toilet gebruikt helemaal geen spoelwater meer. De vaste ontlasting wordt nagecomposteerd in de tuin, en geruild met een kaasboerderij in Weesp om de kringloop te sluiten. Verder een waterbesparende douchekop.

Ervaringen

Ik bespaar ongeveer 10 m3 water op jaarbasis (door ontbreken spoeling), en heb na 2-4 jaar fantastische compost

Zonneboiler
Vacuümbuiscollector. 30 heat-pipes op de noordkant (vanwege beperkingen monumentenstatus), en een 100 liter boiler. Naverwarming met Clage CEX doorstroomverwarmer

Ervaringen

Achteraf gezien is dit een desinvestering geweest, omdat ik eigenlijk gewoon veel te weinig warm water gebruik. De zonnecollector is met 30 heat-pipes op de noordzijde (sic!) bovendien nogal suboptimaal aangelegd, omdat dit de enige plek was waar zonnecollectoren of zonnepanelen mochten, vanwege het monumentale karakter van het huis.
Ik raad zonneboilers alleen aan als je er zeker van bent dat je veel (> 50 liter) warm water per dag gaat gebruiken, en als je echt plek hebt op de zonnige kant van je huis. Een douche-WTW is waarschijnlijk een veel betere investering.

Lucht/water warmtepomp buitenlucht
Lucht/water warmtepomp (Techneco Elga). Een 5kW warmtepomp die bedoeld is om in hybride opstelling met een cv-ketel te werken. Sinds 2017 functioneert die hier geheel autonoom, en dat is voldoende tot buiten-temperaturen van -3˚C. Daaronder bijverwarming met pelletkachel. In Amsterdam is dat maar zelden het geval (urban heat effect).

Ervaringen

De warmtepomp is speciaal efficient in combinatie met het zeer-lage-temperatuur wandtemperatiesysteem in deze woning. De Elga is eigenlijk ontworpen om samen met een Combiketel voor verwarming te zorgen, maar in de praktijk sinds 2015 blijkt dat de Elga ál het werk kan doen, omdat er maar heel beperkt warmte opgekrikt hoeft te worden (21-26˚C aanvoertemperatuur). De hier gemeten efficiency op jaarbasis (SCOP) is dan ook bijzonder hoog: 4,61.

Leemstuc
Leem is hier veel meer dan wandafwerking. Het is een integraal onderdeel van het wandtemperatiesysteem. De buitengevels zijn aan de binnenzijde afgewerkt met 2cm riet, verwarmingsbuisjes en vervolgens een laag leem van minimaal 4 cm, to wel 8 cm dik. Deze leemlaag buffert warmte, en slaat vocht op uit het binnenmilieu, dat door het wandtemperatiesysteem in gasvormige toestand naar buiten diffundeert (zodat er geen condensvorming in de constructie optreedt). De gevels zijn om die reden geheel dampopen gehouden. Om de dampdoorlatendheid te behouden is speciale leemverf toegepast als afwerking.
Hergebruik
Bij de renovatie zijn zoveel mogelijk bestaande onderdelen gehandhaafd, ook vanwege het monumentale karakter. Bij de renovatie zijn veel materialen toegepast die hergebruikt zijn van elders (papiercellulose als isolatie; tweedehands deuren). Bij de renovatie zijn veel materialen toegepast die later ook gemakkelijk hergebruikt kunnen worden (leem, hout), of volledig biologisch afbreekbaar zijn (vlas, riet). De poep van de gebruikers van het Polderhuis wordt na compostering weer gebruikt in de landbouw.
Compostbak
Sinds 2014 composteer ik mijn gft-afval en dat van een aantal buren (waaronder een cateringbedrijf) in de Jora JK240 hot composter. Dat is een ronddraaiende geïsoleerde trommel met twee compartimenten waarin het gft afval in circa 2×8 weken tot redelijk goede compost wordt omgezet, bij initieel hoge temperaturen. Toevoegen van hout-pellets is essentieel. Voordeel is dat het proces snel gaat, absoluut niet stinkt, en geen vliegen aantrekt.

Ervaringen

In mijn geval blijft de compost toch vaak te nat. Dat is te verminderen door meer koolstof in de vorm van houtpellets toe te voegen, maar helemaal droog krijg ik het niet. In 2016 heb ik zelfs de complete isolatie van de Jora vervangen door een nieuwe, omdat de oude teveel gekrompen was door het vocht.

Energiemonitor
Monitoring verbruik. Ik houd mijn energiegebruik bij met de Iungo-energiegebruiksmanager (gekoppeld aan een slimme meter), een Netatmo-weerstation, en een Kamstrup Multical 302 warmtemeter (voor de thermische output van mijn warmtepomp).

Ervaringen

Een gedetailleerd inzicht in het gedrag en de prestaties van de warmtepomp, in relatie tot het weer, heeft me veel inzicht gegeven in de regeltechniek van de warmtepomp en de mogelijkheden voor optimalisatie daarvan. Ik raad iedereen met een warmtepomp aan om zeker de eerste twee jaar goed te monitoren wat er in gaat aan energie (elektrisch) en het liefst ook wat er uitgaat aan energie (thermisch). Zo voorkom je dat je warmtepomp eigenlijk suboptimaal of zelfs onduurzaam aan het werken is.

Kenmerken

1865
A+
Vrijstaande woning
Duurzaam monument, Zeer energiezuinige woning, Aardgasvrij, Huis met eco-materialen

Kaart

📍 Het exacte adres wordt niet getoond.


Trouw

Klik op bovenstaande afbeedling om te vergroten.
Bron: Frank Straver, 13 oktober 2018, Gasloos wonen in een huisje uit 1865, https://www.trouw.nl/groen/bram-bos-woont-aardgasvrij-midden-in-amsterd… Trouw
Reformatorisch Dagblad

 
Klik op bovenstaande afbeedling om te vergroten.
Bron: Reformatorisch Dagblad, zaterdag 7 november 2015, Ideeën opdoen voor een duurzamer huis, P14.