Vanaf 2024 kunnen particuliere huiseigenaren en VvE’s extra subsidie aanvragen als zij gebruik maken van biobased isolatiematerialen. Op de website van de Duurzame Huizen Route staan meer dan 350 voorbeelden waarbij gekozen is voor natuurlijke materialen. Het komende jaar zullen we dit thema meer belichten in ervaringsverhalen en activiteiten.
Natuurlijke isolatiematerialen zijn gemaakt van hernieuwbare grondstoffen. Voorbeelden van natuurlijke materialen zijn vlas, hout, hennep, cellulose, katoen of schapenwol.
Gezond en fijn binnenklimaat De isolatiewaarde van natuurlijke materialen komt ongeveer overeen met die van glas- of steenwol. In een biobased gebouw wordt CO2 langdurig opgeslagen in het bouwmateriaal. Een extra voordeel is dat veel natuurlijke materialen goede eigenschappen hebben voor een gezond en aangenaam binnenklimaat, zoals geluidswering, warmtewering en vochtregulatie.
Voel het verschil Met natuurlijke materialen voelt een woning (nog) prettiger aan. Het effect van deze materialen is dan ook lastig uit te leggen: Je kunt het beter ervaren. Steeds meer huiseigenaren hebben ervaring met natuurlijke materialen. Bekijk de huizen waarin deze materialen zijn gebruikt, stel vragen of ga eens op bezoek.
Blijf op de hoogte Wil je op de hoogte blijven van verhalen en activiteiten over het gebruik van biobased materialen? Vul dan hier jouw e-mailadres in, zodat je bericht ontvangt zodra er nieuws is over dit thema.
Alex had al ruim 15 jaar interesse in de duurzame bouw. Toen hij en zijn vrouw in 2013 tegen een kluswoning aanliepen, moest hij die kans grijpen. Alex: ‘’Door het kopen van deze woning kon ik mijn passie volgen. Duurzame bouw was toentertijd nog niet zo bekend, maar ik wilde er graag meer ervaring in opdoen.’’
Het stel kocht de jaren ‘30-woning in de binnenstad van Dordrecht zonder dat ze wisten hoe het zat met de wetgeving over verbouwing. Eén ding wisten ze wel: het doel was een zeer energiezuinige woning met een comfortabel en gezond binnenklimaat, oftewel een passief huis.
Extra uitdaging Met een dak waar je zo doorheen kon kijken, was er duidelijk nog veel te doen. Daarbij zat er ook een extra uitdaging in de woning: het heeft namelijk een beschermd stadsgezicht. ‘’Daardoor konden we aan de voorkant van de woning de buitenkant niet isoleren’’, vertelt Alex. “Daarom hebben we aan die kant de binnenkant geïsoleerd.’’
Planning ‘’We hebben de woning luchtdicht gemaakt’’, legt Alex uit. ‘’Dit betekende wel dat we van tevoren goed over alles moesten nadenken. Bijvoorbeeld de plek waar de leidingen kwamen. Je kunt namelijk niet zomaar ergens een gat in de muur boren.’’ Planning is voor Alex dan ook heel belangrijk geweest tijdens de verbouwing.
Ingepakt als een schil ‘’Isolatie is een goedkope oplossing’’, weet Alex. ‘’Aan de zijkanten van onze buitenmuren hebben we Resol aangebracht.’’ De binnenkant hebben ze vervolgens ingepakt als een schil. ‘’Er is cellulose isolatie en houtvezel in de muren geblazen. Alles is rond de 30 – 40 cm dik.’’ Dat zorgt ervoor dat ze minder last hebben van het lawaai buiten en het houdt de warmte beter vast. ‘’Je huis luchtdicht maken is in mijn ogen ook het belangrijkste wanneer je wilt verduurzamen’’, vertelt Alex. ‘’Dat geef ik ook als tip mee aan anderen. Daarnaast is een goede ventilatie belangrijk. Door deze twee te combineren krijg je een goede luchtkwaliteit en een prettige temperatuur in huis.’’
Aangenaam wonen ‘’Het is niet gelukt om de officiële titel van een passief huis te krijgen, omdat we geen geld meer hadden voor een certificaat’’, geeft Alex aan. Toch woont het stel aangenaam in hun duurzame huis. ‘’De temperatuur is goed en het energieverbruik laag’’. Klaar met klussen zijn ze nog niet. Alex: ‘’Volgend jaar willen we de dakkappellen en de ondervloer isoleren. En we willen in de toekomst een compact warmte-terugwin-systeem, dat scheelt al snel 8% van het energieverbruik.’’
Jan woont samen met zijn vriendin in een jaren ’60-hoekhuis in Zwijndrecht. Ondanks het achterstallige onderhoud, zagen ze bij de aankoop mogelijkheden in het huis om er echt iets leuks van te maken. Daar was wel een renovatie voor nodig. “Als je helemaal gaat renoveren kun je net zo goed helemaal verduurzamen”, geeft Jan aan.
“Er moest veel aan de woning gebeuren”, vertelt Jan. “Onder andere de elektrische installatie en de verwarming waren slecht”. Ze begonnen met het strippen en kaal maken van de gehele woning. Tijdens het renovatieproces hebben ze heel wat verschillende maatregelen getroffen. Zo isoleerden ze de spouwmuur met voorzetwanden, vervingen ze de vloer, isoleerden ze het dak en zijn alle ramen vervangen door HR++ glas.
Warme voeten in huis Jan wilde ook graag vloerverwarming, maar in de woning zit een houten vloer. “Vloerverwarming met een houten vloer is altijd iets lastiger”, legt Jan uit. “Normaal gesproken gaat dit met een cement laag, maar een houten vloer kan deze laag niet aan.” Toch heeft Jan een passende oplossing gevonden. “Ik heb dit opgelost door een anhydrietvloer, een dekvloer gemaakt van gips, over de vloerverwarming heen te storten. Daarover is weer een epoxyvloer gemaakt.”
Door weer en wind Niet alleen bij zonnig weer, maar ook bij minder goed weer wekt Jan zijn eigen stroom op. “Als de zon schijnt, wek ik elektriciteit op met mijn zonnepanelen en op andere momenten wek ik elektriciteit op met mijn windmolens”, vertelt Jan. “De windmolens zijn economisch niet heel rendabel, maar voor het milieu is dit het toch allemaal waard.” In de toekomst wil Jan onder andere kijken naar betere windmolens voor op zijn dak.
WTW-ventilatie De ventilatie in de woning wordt geregeld door een WTW-ventilatiesysteem. “Dit is een systeem dat ervoor zorgt dat er in het hele huis frisse lucht is”, legt Jan uit. “De vieze lucht wordt uit je huis gezogen en er komt frisse lucht van buiten binnen. De warmte wordt overgedragen aan de nieuwe lucht van buiten. Zo heb je de hele dag schone lucht in huis, zonder dat het koud wordt.” Jan heeft de ventilatiebuizen tussen de plafonds aangelegd tijdens de renovatie. Volgens Jan is het een hele toegankelijke maatregel dat bij bijna iedereen wel kan worden toegepast. “Het is iets wat onterecht weinig aandacht krijgt”, geeft hij aan. “Het is niet alleen comfortabel, maar ook nog eens goed voor je gezondheid.”
Nu de renovatie achter de rug is, merkt Jan dat de woning erg comfortabel is. “Het is overal even warm in huis en het tocht niet. Door de WTW-ventilatie hebben we ook overal frisse lucht. Daarnaast is het natuurlijk een stuk voordeliger voor je portemonnee.”
Schakel je omgeving in Met zijn technische achtergrond heeft Jan voor de renovatie alles via internet uitgezocht en berekend. Omdat hij zich realiseert dat niet iedereen technisch is, doet hij graag zijn verhaal via de Duurzame Huizen Route om anderen te inspireren. Voor iedereen die ook aan de slag wil met verduurzaming, heeft hij nog een goede tip: “Zoek mensen in je omgeving die verstand hebben van verduurzamen. Veel informatie is toegankelijk, maar soms gaat het om ingewikkelde materie. Dan is het goed om op te letten dat er geen onzin wordt verkocht.”
INTERVIEW – In 2003 is Paul Berendts samen met zijn vrouw Riet en hun kinderen naar deze vrijstaande jaren ’80-woning in Wijchen verhuisd. Omdat het huis nog de isolatiestandaarden uit die tijd had, was het verbruik hoog. “We gebruikten ongeveer 3.500 kWh aan stroom en 2.000 m³ gas per jaar”, vertelt Paul. Met het oog op het milieu wilden ze hier iets aan doen.
Paul en Riet besloten om te verduurzamen met een warmtepomp en zonnepanelen. “Voordat we de installaties aanschaften, hebben we een energieadviseur ingeschakeld. Zij adviseerde om het hele huis te voorzien van 10 cm isolatie. Dat was een goed advies!”
Meten is weten De eerste stap in het verduurzamingsavontuur was het meten van de van de binnen- en buitentemperatuur en de temperatuur van het verwarmingswater van de woning. Ze maakten gebruik van microcomputertjes waarmee alle gegevens iedere minuut worden bepaald en opgeslagen en ze kochten een simpele warmtecamera om te zien waar er warmte uit het huis lekte. “Ik ben elektrotechnicus, dus ik heb het allemaal met zelfgebouwde meetinstrumenten gedaan”, legt Paul uit.
Uitproberen Na het meten was het tijd voor de tweede stap: uitproberen. De cv-ketel die ze op dat moment hadden stond op een temperatuur van 80 graden. Deze konden ze tot 60 graden verlagen zonder dat dit hun comfort verminderde. Hierna begonnen ze met isoleren. Zo spoten ze de spouw van 8 cm vol met envirofoam en vervingen ze alle ruiten door HR++ glas. Na deze en andere maatregelen hielden ze de woning comfortabel warm toen de cv-ketel op 50 graden werd gezet. Dit betekende dat een warmtepomp het huis ook warm zou kunnen houden.
De warmtepomp Paul en Riet lieten een hybride warmtepomp installeren, dus indien nodig kan de cv-ketel meehelpen. “Met een buitentemperatuur net boven het vriespunt lukt het de warmtepomp om zonder hulp het huis warm te krijgen”, vertelt Paul. Voor het warme water hebben ze de cv-ketel nog wel nodig. Om de elektriciteit voor de warmtepomp op te wekken maken ze gebruik van zonnepanelen. “We hebben in 2007 vier zonnepanelen gekocht. Sindsdien hebben ze dit aantal uitgebreid tot 25, die nu ongeveer 7000 kWh per jaar produceren.”
Meer isoleren In 2022 hebben ze nog een aantal isolatiemaatregelen genomen. Zo hebben ze onder andere het hele dak boven de begane grond aan de binnenkant laten voorzien van 8 cm extra PIR-isolatieplaten en een nieuw plafond. De voordeur is vervangen door een geïsoleerde deur en in de kruipruimte zijn een aantal beschadigingen gerepareerd en is de convectorput geïsoleerd. Ook hebben ze het dak van de vliering en de eerste verdieping geïsoleerd. ‘’Isoleren helpt altijd!’’, concludeert Paul. ‘’In kleine stapjes kost het niet zoveel geld. En als je je verbruik en de temperatuur meet, kun je na elke stap resultaat zien.’’
De woonkamer tijdens het isolerenDe woonkamer na het isoleren
Na al deze duurzame stappen te hebben gezet merken ze verschil: “Comfort is voor ons belangrijk en dat is nu uitstekend! We helpen hiermee niet alleen het milieu, we verbruiken ook nog eens minder energie. Nu houden we ongeveer 500 kWh per jaar over en verbruiken we ongeveer 150 m³ gas.”
De Nationale Duurzame Huizen Route organiseert derde editie van de verkiezing van het Duurzaamste Huis van Nederland
De Nationale Duurzame Huizen Route gaat deze winter weer op zoek naar het duurzaamste van Nederland. Met de verkiezing wil de organisatie huiseigenaren de welverdiende waardering geven voor hun prestaties op het gebied van verduurzaming. Deelnemers maken, naast de juryprijs, ook kans op de publiekstitel ‘Duurzaamste Huis van de provincie’.
Iedereen die zijn of haar huis heeft verduurzaamd, kon zicht/m 16 januariaanmelden om kans te maken op de titel.
Juryvoorzitter Ad Straub, universitair hoofddocent op de Technische Universiteit in Delft, moedigt huiseigenaren aan om zich aan te melden en benadrukt het belang van het delen van goede ervaringsverhalen: “Mooie, werkende voorbeelden – met de inspirerende verhalen die daarbij horen – geven het zetje dat anderen nodig hebben om te zien wat er kan én om aan de duurzame slag te gaan.”
De vakjury Alle deelnemende woningen worden onderverdeeld in zes categorieën op basis van bouwjaar en het woonoppervlakte. Annemarie Küppers (ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties), Annemarie Van Doorn (Dutch Green Building Council), Jappe Zijlstra (Milieu Centraal) en Harm Valk (Nieman Raadgevende Ingenieurs) maken de jury compleet. De jury beoordeelt de huizen op toekomstbestendigheid, materiaalgebruik, energieverbruik, creativiteit, comfort en sociale impact.
Daarnaast kan het publiek van 14 t/m 18 februari 2024 stemmen op haar favoriete duurzame woning in de provincie. De landelijke (jury)winnaars worden bekendgemaakt tijdens het feestelijke verkiezingsevenement op 22 maart 2024.
INTERVIEW – Van een woning waar jarenlang niets aan is gedaan tot een aardgasvrije en comfortabele woning. Cees laat zien dat het kan! Hij heeft zijn jaren ’50-woning volledig gerenoveerd en geïsoleerd. “Het gasverbruik is nu nul”, vertelt hij enthousiast. Via de Nationale Duurzame Huizen Route deelt hij graag zijn aanpak.
Cees Warmer is een geboren Alkmaarder. In 2017 kocht hij zijn woning. De vorige bewoonsters hadden geen noemenswaardige aanpassingen gedaan. “In de woonkamer stond nog een gaskachel met enkele radiatoren in de gang en slaapkamers en in de keuken vond je een grote boiler”, vertelt Cees. Om de woning leefbaar te maken, was een verbouwing onvermijdelijk. Hij besloot ook direct te verduurzamen. Met zijn achtergrond als binnenhuisarchitect heeft hij de verbouw en installatie helemaal in eigen beheer gedaan.
Warmte vasthouden Cees nam verschillende maatregelen, zoals het isoleren van de tussenvloeren, HR++ glas en tripple glas. Bij de renovatie liet hij de cv-installatie weghalen. “Ik heb dit vervangen door infraroodpanelen in elke ruimte met de mogelijkheid om deze panelen apart aan te sturen”, geeft hij aan. Omdat Cees gebruik maakt van infraroodpanelen, heeft hij de wanden voorzien van Aerotherm. “Dit is een 2 mm dik laagje dat je aanbrengt op de muren of vloer. Hiermee voorkom je warmte en koude overdracht, zodat je de infraroodstraling binnen je kamer houdt.”
In de hoogte isoleren Toen Cees in zijn woning trok, was het dak er ook niet heel goed aan toe. Het dak was namelijk niet geïsoleerd en bestond alleen uit hout met dakpannen. “Ik heb het lage dak van de zolder met een dakverhoging vergroot tot een extra woonruimte”, legt hij uit. “Het dak en dakkapel zijn nu goed geïsoleerd. Ik heb ervoor gekozen om de dakpannen weg te laten en hier geïntegreerde zonnepanelen te plaatsen. Nu het grootste gedeelte van de renovatie achter de rug is, is Cees erg blij met het resultaat: “Het comfort is nu prima! De energierekening is betaalbaar en het gasverbruik is nul.”
Nog een aantal stappen Helemaal klaar met verduurzamen is Cees nog niet. Hij wil nog een aantal stappen zetten, zoals een regenton en hier en daar nog wat kleine isolerende maatregelen. Ook wil hij een warmtecollector op het dak toepassen. Voor iedereen die ook aan de slag wil met het verduurzamen, heeft hij nog een gouden tip: “Oriënteer je goed en ga door waar anderen het erbij laten zitten. Naast de bekende maatregelen zijn er namelijk nog heel veel andere bijzondere oplossingen.”
De Nationale Duurzame Huizen Route is een platform voor iedereen die interesse heeft in duurzaam wonen. Inwoners kunnen via de website het hele jaar door voorbeelden bekijken, ervaringsverhalen over duurzame maatregelen lezen en in contact komen met ervaren huiseigenaren.
1. Woningprofielen bekijken op de website
Het bekijken van herkenbare voorbeelden geeft inwoners vertrouwen en handvatten om zelf ook aan de slag te gaan. Via het woningprofiel of een ervaringsverhaal vertellen de bewoners van meer dan 2.000 duurzame huizen welke stappen zij hebben gezet en wat hun belangrijkste ervaringen zijn.
2. Een vraag stellen aan de bewoners
Een inwoner kan via de woningprofielen in contact komen met de bewoners. Vaak vragen ze om aanbevelingen van goede installateurs, inzicht in de kosten of opbrengsten en waar zij rekening mee moeten houden bij het zetten van soortgelijke stappen.
3. Op bezoek bij een duurzaam huis
Om een goed beeld te krijgen van de werking en het effect van duurzame maatregelen, vinden mensen het vaak fijn om een woning te bezoeken. Zo kunnen ze de aanpassingen in het echt bekijken en spreken ze de bewoners uitgebreid over hun ervaringen. Huiseigenaren die het leuk vinden om door het jaar heen bezoekers te ontvangen, hebben dit aangegeven op hun woningprofiel.
4. Binnenkijken bij de buren tijdens de open dagen
Op zaterdag 26 oktober & 2 november 2024 openen honderden huiseigenaren hun deuren voor bezoekers tijdens de landelijke open dagen. Inwoners kunnen zo op een hele laagdrempelige manier kennis maken met duurzaam wonen. Inwoners kunnen zich vanaf begin oktober inschrijven voor een bezoek aan één of meerdere huizen.
Elk voorjaar organiseert de Duurzame Huizen Route in samenwerking met een aantal gemeenten en provincies thematours. Een huiseigenaar geeft 10 tot 12 bezoekers dan een rondleiding door zijn of haar woning, en geeft uitleg over een duurzaam onderwerp zoals isolatie, zonne-energie of de warmtepomp.
De thematours worden in 2024 georganiseerd van 2 tot en met 16 maart.
Meedoen met de thematours We organiseren de thematours samen met een aantal gemeenten en provincies. In overleg wordt bepaald hoeveel thematours we per locatie kunnen organiseren. Lijkt het je leuk om een thematour te geven of om er één bij te wonen? Laat het ons weten via het onderstaande formulier, dan krijg je bericht als er een thematour in jouw omgeving wordt georganiseerd.
De elfde editie van de Nationale Duurzame Huizen Route is een feit! Op zaterdag 28 oktober en 4 november openden 400 huiseigenaren verspreid over het hele land hun deuren voor bezoekers. In de woonkamer, aan de keukentafel of op zolder vertelden zij uitgebreid over de duurzame aanpassingen in huis. Namens alle bezoekers, een warm applaus voor de gastvrije huiseigenaren!
Tijdens de open dagen worden er allerlei tips en verhalen met elkaar gedeeld: niet alleen van de deelnemende huiseigenaren, maar ook tussen bezoekers onderling. Zo ook bij Erik Stapper in Bussum, waar het gebruik van de elektrische auto, de voordelen van een groendak en de werking van de lucht/water warmtepomp uitgebreid werden besproken.
‘Het helpt mij echt om te zien hoe duurzame aanpassingen in de praktijk uitpakken. Ik vind het leuk aan de Duurzame Huizen Route dat je de ervaringen van de mensen zelf kunt horen.’
– Bezoeker Falco
Op bezoek in AlmereKijken bij een huiseigenaar in AmersfoortEen volle woonkamer in Bussum
Een kijkje bij vrijstaande huizen, tussenwoningen en appartementen
In Rotterdam bezocht wethouder Chantal Zeegers op de eerste zaterdag het duurzame appartement van Ariane Lelieveld. Twee jaar geleden heeft Ariane haar appartement grootschalig verbouwd. In zes maanden tijd is het appartement volledig geïsoleerd en voorzien van balansventilatie, een warmtepomp en plafondverwarming. Wethouder Chantal Zeegers spreekt haar waardering uit voor Ariane en andere duurzame huiseigenaren:
“Dit is een prachtig voorbeeld om te laten zien wat er allemaal mogelijk is in een woning. Het is mooi om te zien hoe huiseigenaren elkaar kunnen inspireren bij het duurzamer maken van hun woning.”
– Wethouder Chantal Zeegers
Verhalen in de media
Niet alleen in de huiskamers zijn veel verhalen gedeeld, maar ook in de media. Journalisten gingen op pad en huiseigenaren vertelden op de radio of televisie hun duurzame woonverhaal. Bekijk hier een impressie >
“Het is natuurlijk mooi dat ik mijn huis heb verduurzaamd, maar we komen pas verder wanneer we deze kennis met elkaar delen. Dan maken we een echt verschil.”
– Huiseigenaar Fedde
Gemeentenin actie
De open dagen van de Nationale Duurzame Huizen Route werden mede mogelijk gemaakt met hulp van 133 gemeenten en provincies. Zij hielpen met de zichtbaarheid van het evenement in hun regio: zo kon je in de gemeente Oss deze prachtige borden bewonderen en in Schouwen-Duiveland bracht wethouder Ankie Smit namens de gemeente een bezoek aan diverse deelnemende woningen.
In de gemeente Oss was de Duurzame Huizen Route goed in beeld op straatDe wethouder bezoekt een duurzaam huis in Schouwen-Duiveland
Impressie Duurzame Huizen Route 2023
Het was mooi om elkaar dit jaar weer te ontmoeten en inspiratie op te doen over duurzaam, energiezuinig en comfortabel wonen! Bedankt allemaal voor jullie inzet, mooie verhalen en het delen van jullie ervaringen.
Meer inspiratie opdoen
Ben je op zoek naar energiebesparende mogelijkheden omdat je gaat verbouwen of comfortabeler wilt wonen? Kom dan in contact met huiseigenaren die ervaring hebben met duurzaam (ver)bouwen en wonen! Het hele jaar rond kun je op het platform je vragen stellen aan huiseigenaren met unieke voorbeeldwoningen. Ga naar de voorbeeldwoningen >
De elfde editie van de Nationale Duurzame Huizen Route is een feit! Met dank aan de inzet en gastvrijheid van ruim 400 betrokken huiseigenaren zijn deze week heel veel mensen een stap dichter bij hun duurzame huis. Alvast een korte sfeerimpressie van de open dagen:
“De huiseigenaar heeft ons heel goed te woord gestaan. We hebben veel nieuwe ideeën opgedaan. Het was een hele leerzame ochtend!” – Bezoeker Hendrik
Heb je je ingeschreven voor een bezoek bij één van de open woningen deze zaterdag? Wij hebben een aantal tips voor je op een rij gezet, zodat jij goed voorbereid op pad kunt gaan! Nog geen bezoek gepland? Je kunt je hier nog steeds inschrijven.
1. Bezoek meerdere huizen, zodat je verschillende aanpakken en installaties kunt vergelijken.
2. Luister ook naar de verhalen en vragen van andere bezoekers. Ook zij kunnen handige tips hebben!
3. Bedenk van tevoren alvast een aantal vragen en stel deze eventueel alvast aan de huiseigenaar die je gaat bezoeken. Zo kan hij/zij hier rekening mee houden bij de rondleiding.
4. Ben je niet in de gelegenheid om een huis te bezoeken (bijvoorbeeld omdat ‘ie tegelijk met een andere woning open is), maar wel benieuwd naar het verhaal? Je kunt huiseigenaren ook een vraag stellen via de stel-een-vraag knop.
5. Neem je telefoon of een opschrijfboekje mee, zodat je aantekeningen kunt maken van goede installateurs, diameters van leidingen, verschillende type gebruikte materialen of de naam van deze specifieke warmtepomp.
6. Last but not least: je gaat op bezoek bij mensen thuis en het kan zomaar zijn dat je ineens op een slaapkamer op zolder staat. Doe dus goede sokken aan, want bij sommige mensen blijven de schoenen op de voordeurmat staan.
VIDEO – Welkom in het energie neutrale huis van Ine Botman en Johan Feenstra in Wageningen. Ze hebben hun woning verduurzaamd omdat ze willen bijdragen aan de oplossing van het klimaatprobleem. Dit hebben ze gedaan met een eenvoudig systeem, namelijk een warmtepomp, zonnepanelen en een goed geïsoleerd huis. Johan en Ine zijn blij dat ze geen gas meer gebruiken, klaar zijn met de energietransitie en heerlijk comfortabel wonen.
Een kijkje bij dakisolatie op zolder, luisteren naar het geluid van de warmtepomp of uitleg over de kosten van het ventilatiesysteem. Ook deze zaterdag kun je tijdens de Nationale Duurzame Huizen Route weer een inkijkje krijgen in de mogelijkheden van duurzaam wonen. Bewoners vertellen over hun aanpak, successen én leermomenten bij het verduurzamen van hun huis. Je kunt komende zaterdag bij deze vier en honderden andere woningen op bezoek.
Dit hoekhuis is sinds 2016 aardgasvrij. De huiseigenaar heeft als doel om een nul-op-de-meterwoning te creëren en dat is grotendeels gelukt! Zo heeft de huiseigenaar onder ander een lucht/water warmtepomp laten installeren en is er flink geïsoleerd.
Deze tussenwoning is in 2016 verduurzaamd tot een nul-op-de-meterwoning. De huiseigenaar heeft onder andere een lucht/water warmtepomp in combinatie met vloerverwarming laten installeren en de woning heeft 14 zonnepanelen.
Van bouwval naar energiezuinige woning. Tijdens het verbouwen, heeft de huiseigenaar meteen duurzame maatregelen genomen als PVT-panelen, een hybride warmtepomp en isolatie.
Deze huiseigenaar is de uitdaging aangegaan om een huis van 1986 nul-op-de-meter te krijgen zonder de isolatie van het huis. Dit is onder meer gelukt door een domoticasysteem met een lucht warmtepomp, zonneboiler en zonnepanelen.
Wethouder Chantal Zeegers opende vandaag de Nationale Duurzame Huizen Route bij het verduurzaamde appartement van Ariane Lelieveld in Rotterdam. Ariane is één van de ruim 400 deelnemers die vandaag en volgende week zaterdag haar huis openstelt voor bezoekers. De deelnemers geven tips en uitleg over duurzame aanpassingen in huis, bijvoorbeeld over isoleren, verwarmen met een warmtepomp en ventileren.
Een stil appartement Ariane heeft haar appartement twee jaar geleden grootschalig verbouwd. “Dat was hoognodig: er was veel achterstallig onderhoud en de Cv-ketel uit ’88 was ook aan vervanging toe.” Het appartement is in zes maanden tijd volledig geïsoleerd en voorzien van balansventilatie, een warmtepomp en plafondverwarming. “Door de oude verwarmingsbuizen te verwijderen, is het nu niet alleen een fijne temperatuur, maar is het ook veel stiller in huis.” Vertelt Ariane.
Haar appartement is een goed voorbeeld voor andere bewoners uit het complex. Daarnaast deelt ze haar tips ook graag met anderen via de Nationale Duurzame Huizen Route.
Complimenten voor de deelnemers Wethouder Chantal Zeegers spreekt haar waardering uit voor Ariane en andere duurzame huiseigenaren: “Dit is een prachtig voorbeeld om te laten zien wat er allemaal mogelijk is in een woning. Het is mooi om te zien hoe huiseigenaren elkaar kunnen inspireren bij het duurzamer maken van hun woning.”
Kijk ook bij een duurzaam huis
Ook op zaterdag 4 november kunnen bezoekers binnenkijken bij Ariane en bij honderden andere gastvrije huiseigenaren. Bezoekers krijgen de kans om allerlei maatregelen in de praktijk te bekijken en hun vragen te stellen aan de huiseigenaar.
INTERVIEW – Theo de Rooij is al jaren bezig met het thema duurzaamheid. Niet alleen voor zijn werk als energieadviseur, maar ook voor zijn twee-onder-een-kapwoning in Dordrecht. In 1993 verhuisde hij met zijn gezin hier naartoe. Het energielabel voor zijn huis wist hij van D naar A++ te krijgen. Drie vragen aan Theo over zijn duurzame woning.
Welke duurzame maatregelen heb je genomen? “In het jaar 2000 kwamen de eerste zonnepanelen en de zonneboiler. Twaalf jaar later kochten we een hybride warmtepomp, gevolgd door twee regentonnen. Met het water dat we daarmee opvangen kunnen we ons toilet ’s winters doorspoelen. Ook hebben we een groendak op een deel van de woning. Dit houdt de woning en tuin koel ’s zomers en stimuleert de biodiversiteit.’’
Deels door de hybride warmtepomp is het gasverbruik van 1800 naar 750 kuub gas per jaar gegaan. Het elektraverbruik is, mede door zonnepanelen, van ruim 3000 kWh naar bijna nul gegaan.
Door het verduurzamen is ons wooncomfort verbeterd, mede door de vloerverwarming op de begane grond en in de badkamer.”
Welke maatregelen wil je in de toekomst nog nemen?Welke maatregelen wil je in de toekomst nog nemen? “Ik hoop dit jaar 78 te worden. Het liefst zou ik een all-electric warmtepomp willen aanschaffen. Ook wil ik graag extra glasisolatie in de woonkamer en de keuken, maar ik wacht nog op een gunstige lening daarvoor.”
Wat zou je andere huiseigenaren willen meegeven die hun woning nog willen verduurzamen? “Isoleer alleen die ruimtes waar je het meeste bent – om de kosten te beperken. Ook is het slim om de cv-temperatuur op 50 graden te zetten en over te stappen op een hybride warmtepomp of zelfs een all-electric warmtepomp. Zorg daarbij dat het vermogen niet te hoog wordt.”
NIEUWS – Weet jij al welke huizen jij wilt bezoeken? Honderden huiseigenaren door het hele land openen op zaterdag 28 oktober & 4 november hun woning en jij mag langskomen! Tijdens de Duurzame Huizen Route vertellen ze over hun ervaringen met daarbij hun successen en leerpunten. Onder andere in de provincie Gelderland kun jij bij allerlei huizen op bezoek, waaronder deze:
Tussenwoning – 1974, Wageningen De huiseigenaar van deze tussenwoning in Wageningen heeft stap voor stap zijn woning duurzamer en comfortabelere gemaakt. Door onder andere zonwering en isolerende maatregelen toe te passen, kon de huiseigenaar de CV-keteltemperatuur drastisch verlagen.
Vrijstaande woning – 1974, Brummen Dit is een aardgasvrije jaren ’70-woning met een ruim overschot aan zonne-energie. De huiseigenaar heeft het dak, de ramen, de grond en de muren allemaal gronding geïsoleerd. De woning wordt verwarmd door een lucht-water warmtepomp in combinatie met vloerverwarming.
Tussenwoning – 1948, Nijmegen Deze woning is gerenoveerd door middel van de zogenaamde Schilrenovatie. Hierbij zijn het dak, de gevels, de vloer, de kozijnen en het glas vernieuwd. Ook binnen zijn ze aan de slag gegaan en heeft de woning onder andere ook zeer goede vloerisolatie met vloerverwarming en een ventilatiesysteem met warmteterugwinning
Op de plek van zijn voormalig ouderlijk huis in het dorpje Noorden, gemeente Nieuwkoop, bouwden Gerard van Veen en Jannie Timmerman in 2013 een huis zonder gasaansluiting. “De warmtepomp was onze eerste prioriteit. Er lag een gasaansluiting en in die tijd was het vanzelfsprekend om die te gebruiken. Toch kozen we er bewust voor om dat niet te doen.”
“Als je nieuw gaat bouwen, liggen alle keuzes nog open”, vertelt Gerard. “Mijn vrouw besloot in die tijd om duurzaamheid hierin zoveel mogelijk vooraan te zetten. Dat is goed voor de planeet en daarnaast wilden we ook toen al niet afhankelijk zijn van Russisch gas. De warmtepomp zou er in elk geval komen. Als het financieel nodig was geweest, waren een badkamer en keuken daaraan ondergeschikt.”
Super geïsoleerd
Er kwam een bodemwarmtepomp met een grondboring van 150 meter diep. Deze verwarmt het huis met lage temperatuur en kan in de zomer ook koelen. Het is een houtskeletbouwhuis en ‘super geïsoleerd’, aldus Gerard. De ramen zijn van driedubbel glas en op zo’n manier geplaatst dat de zon in het voorjaar naar binnenkomt, maar in de zomer juist niet.
Waarom kozen Gerard en Jannie voor een nieuwbouwhuis? “Het is een voorrecht als je in de gelegenheid bent om een huis te bouwen naar je eigen idee. Het ouderlijk huis was niet geïsoleerd en qua woongenot viel er veel te verbeteren. Omdat we de grond al hadden, kon de hele investering naar de bouw van het huis. Dat scheelt natuurlijk enorm in het budget. Ook hadden we het geluk dat we in crisistijd bouwden, de prijzen waren toen vriendelijker dan nu. En achteraf gezien bleek de warmtepomp een goede investering. Maar dat konden we niet voorzien. Als er geen gascrisis was, had dat langer geduurd.”
Geweldig wonen
“We hebben al met al nog altijd het idee dat we goede keuzes hebben gemaakt. Het is geweldig om in dit huis te mogen wonen”, vertelt Gerard. “Het enige is dat we eigenlijk een gescheiden watersysteem hadden moeten aanleggen. Maar we gaan zorgvuldig met het water om. Voor ons is het goed zo.”
Via de Duurzame Huizen Route delen Gerard en Jannie hun verhaal. “We doen mee om uit te dragen dat het ook anders kan”, motiveert Gerard. “Het is onze overtuiging dat het maken van duurzame keuzes in het belang is voor het bestaan van onze samenleving.”
Zijn gouden tip: “Steek je licht op bij mensen die ervaring hebben. En kies je prioriteiten. De investeringen die je voor een woning doet, zijn voor een lange termijn.”
Honderden huiseigenaren openen hun deuren tijdens de Nationale Duurzame Huizen Route op zaterdag 28 oktober & 4 november
BERICHT – Hoeveel bespaar je nou echt door isolatie? Kan een warmtepomp rendabel zijn in jouw woning en aan wat voor kostenplaatje moet je dan denken? Honderden bewoners openen hun deuren op zaterdag 28 oktober & 4 november en vertellen over hun duurzame huis. Deelnemer Geert is zelf ook op bezoek geweest en heeft hier veel profijt van gehad. “Nu is het mijn beurt om mijn tips en ervaringen met anderen te delen!” Bekijk op deze pagina welke huizen meedoen en schrijf je in voor een bezoek.
Geert Verhoeven is één van de huiseigenaren die zijn huis openstelt tijdens de open dagen. Een aantal jaar geleden is hij zelf ook bij een aantal huizen op bezoek geweest. Zo kreeg hij een goed beeld bij wat er allemaal komt kijken bij verduurzamen. “Ik heb hier veel profijt van gehad. Gewoon rondlopen en kijken, dat werkt voor mij een stuk beter dan verhalen lezen op papier. Daarom vind ik het mooi om dit ook voor een ander terug te kunnen doen via de Duurzame Huizen Route. Van harte welkom om een kijkje te nemen in mijn woning!”
De deelnemende huiseigenaren vertellen tijdens een rondleiding uitgebreid over de verduurzaming van hun huis en wat zij achteraf misschien anders zouden doen. Bezoekers kunnen deze tips goed gebruiken bij het maken van keuzes en plannen voor hun eigen huis.
Schrijf je in voor een bezoek Huiseigenaren in heel Nederland doen dit jaar mee met de Nationale Duurzame Huizen Route. Alle deelnemende woningen, variërend van rijwoningen tot woonboerderijen, kun je hier bekijken.
De Nationale Klimaatweek is dit jaar van 30 oktober t/m 5 november 2023. In deze week vinden er allerlei activiteiten plaats om inwoners, bedrijven en gemeenten aan te moedigen om iets te doen voor een beter klimaat. Eén van deze activiteiten is de Nationale Duurzame Huizen Route, waarbij honderden huiseigenaren hun huis openstellen om uitleg te geven over duurzaam wonen.
Wil jij op bezoek bij een duurzaam huis? Kijk welke huizen meedoen in jouw omgeving en schrijf je in voor een bezoek!
Jan verhuisde in 2014 samen met zijn vrouw naar de Naeffflat in Velp. Deze flat uit 1959 bestaat uit 28 verschillende appartementen. Er was een hoop achterstallig onderhoud, dus besloot hij om in het bestuur van de VvE te gaan. Hij werd de nieuwe voorzitter van de VvE en kartrekker van het hele verduurzamingsproces. Jan heeft tijdens het verduurzamen veel geleerd en daarom deelt hij zijn ervaringen nu graag met anderen.
Het balletje begon te rollen toen vier balkons werden afgekeurd door betonrot. “Met het bestuur zijn we naar een beurs gegaan om ideeën op te doen voor de renovatie. Hier tipte één van de aannemers ons om ook meteen eens te kijken naar verduurzamingsmogelijkheden”, vertelt Jan.
Het bestuur stelde het idee voor de verduurzaming voor tijdens verschillende ledenvergaderingen met bewoners. “In de flat wonen veel ouderen, die in het begin sceptisch waren”, geeft Jan aan. “Om de neuzen dezelfde kant op te krijgen, ben ik ook het gesprek aangegaan met hun kinderen. Bij een toekomstige verkoop van het appartement kan de verduurzaming namelijk ook in hun voordeel werken.”
‘We gaan doorzetten!’ Nu iedereen achter de plannen stond, kon de VvE aan de slag. Het begon met een heleboel vergaderingen. Jan: “In deze vergaderingen bespraken we of alles wat we wilden wel mogelijk was en hoe we het gingen financieren.” Jan heeft bij deze vergaderingen ook verschillende deskundigen uitgenodigd.
Vanaf 2016 zijn ze gestart met de verduurzaming van het gebouw. Ze hadden een aannemer gevonden en alles was rond. Totdat Jan op de dag van het ondertekenen een verontrustend telefoontje kreeg. “De aannemer was failliet”, vertelt Jan. Ze moesten opzoek naar een nieuwe aannemer en deze vonden ze. Voor de nieuwe aannemer was het de eerste keer dat ze een VvE gingen verduurzamen. Jan: “Ondanks de uitdaging, heeft deze aannemer het werk fantastisch gedaan!” Met alle aanpassingen die ze hebben gedaan, heeft de VvE de ZEP norm bereikt (Zeer energiezuinig pakket). Dit hebben ze kunnen realiseren door de financiering van het Warmtefonds.
Hulp vanuit de gemeente Tijdens het proces heeft de VvE ook een procesbegeleider in de hand genomen. De procesbegeleider heeft alle financiën doorgerekend. Een groot deel van de kosten werden gedekt door subsidies, maar ze kwamen nog wel geld tekort. “Omdat we in de gemeente Rheden de eerste VvE zijn die aan de slag is gegaan met verduurzaming, heeft de gemeente ons geholpen door een lening aan te bieden”, geeft Jan aan.
De gouden tip van Jan “Er komt ontzettend veel kijken bij het verduurzamen van een VvE”, vertelt Jan. “Je bent er jaren mee bezig en het kost veel energie.” Zijn tip is daarom ook om goede contacten te hebben met een bureau dat jou hierin begeleid. Schakel een professional in. “Onze procesbegeleider heeft ons er helemaal doorheen geloosd. Hij had bijvoorbeeld het contact met de aannemer en architect. Het kost wel wat, maar je krijgt er veel voor terug en in eigen beheer ga je het niet redden. Daarnaast kun je voor een procesbegeleider ook weer een subsidie aanvragen”, legt Jan uit.
Nu, 6 jaar na de start van het verduurzamingsproces, is het gebouw helemaal klaar en is dit het eerste appartementencomplex in de gemeente Rheden dat grootschalig is verduurzaamd. “Wij zijn klaar en nu zie je dat gebouwen rondom ons ook willen starten met verduurzamen”, vertelt Jan. “We nodigen ze daarom van harte uit om een keer bij ons te komen kijken!”
VvE Naeffflat – 1959, Velp
De VvE bestaande uit 28 woningen is grootschalig verduurzaamd met nieuwe gevelisolatie, kunststof kozijnen…
