Nu de VvE goed was georganiseerd (zoals je in deel 1 kon lezen), wilden Ilse en Walter nog een stap verder gaan: verduurzaming. “We hadden zelf al zonnepanelen en vonden dat iedereen voordeel van duurzame technieken zou kunnen ebben,” zegt Ilse. “Maar in een VvE moet je samen beslissen.”

 In eerste instantie vroegen ze toestemming voor individuele zonnepanelen. De zonnepanelen bevielen ontzetten goed. Er waren meer buren enthousiast en wilden ook panelen. Dus besloten we het  breder aan te pakken. Daarom werd er gekeken naar een oplossing met de gehele VvE. Er werden verschillende plannen gemaakt en offertes aangevraagd, en de VVE leden werden de mogelijke keuzes voorgelegd. De Bouwkunst hielp hierbij omdat ze ervaring hiermee hadden. Uiteindelijk koos de VvE ervoor om de bekabeling gezamenlijk uit het VVE budget aan te leggen, zodat bewoners later zelf konden beslissen of ze wilden meedoen. “Zo houden we de drempel laag,” zegt Ilse. “Wie nu nog twijfelt, kan later alsnog meedoen zonder hoge extra kosten.”

Een plan dat bij iedereen past

De VVE vroeg  subsidie aan om de verduurzamingsmogelijkheden te onderzoeken. Er kwamen drie opties uit: niets doen, kleine verbeteringen doorvoeren deels via de VVE en deels naar eigen keuze (bv glas), of een grote transformatie waarbij er geïsoleerde muurplaten voor de oude achter muren geplaatst zouden worden en zelfs de balkonnetjes dichtgemaakt zouden worden. De laatste optie werd weggestemd. “Dat ging sommige bewoners te ver,” zegt Walter. “En dat is oké. We wilden een plan dat bij iedereen past.”

Dankzij de energiecommissie en het bestuur werd een stapsgewijs verduurzamingsplan gemaakt, zonder dat de VvE-bijdrage hoefde te stijgen. “We hebben verschillende spaarpotjes, zodat we voorbereid zijn op de toekomst,” zegt Ilse. “Het kost altijd meer dan je denkt, maar dat hoort erbij.”

Voorbereid op de toekomst

De VvE koos ervoor om geen lening af te sluiten. “Sommige bewoners vonden een lening te riskant,” zegt Walter. “Wat als je verhuist? Hoe werkt het met afbetalen?” Door subsidies en slimme keuzes kon alles binnen het bestaande budget geregeld worden.

Met vier leden in de energiecommissie en een sterke samenwerking binnen de VvE is het verduurzamingstraject een succes geworden. “We doen het stap voor stap,” zegt Ilse. “Met behoud van de uitstraling van het gebouw en binnen het budget.”

Door de goede samenwerking en de duidelijke communicatie is de VvE erin geslaagd om grote stappen te zetten op het gebied van duurzaamheid. “We hebben nu een gebouw dat energiezuiniger is en waar de bewoners zich prettig bij voelen,” zegt Ilse. “En het mooiste is: we hebben het samen gedaan!”

---

“Dit is te mooi!” Toen Ilse en Walter hun toekomstige woning aan de Oranjestraat in Arnhem voor het eerst van buiten zagen, zei Ilse meteen enthousiast: “Als het van binnen ook zo mooi eruit ziet, dan mag je een bod doen.” Zo kwamen ze terecht in een woning binnen een Vereniging van Eigenaren (VvE). Omdat ze hun woning wilden verbeteren, raakten ze al snel betrokken bij het bestuur.

“Eerst was het in de winter hier heel koud,” zegt Ilse, terwijl ze naar de mooie oude ramen wijst. “We zijn zelf begonnen met het isoleren van de vloer, de spouwmuren en de binnenkant van het dak.” Steeds meer buren volgden. “Het mooie is dat buren elkaar aansteken ,” zegt Ilse. “Verschillende buren kwamen vragen waar wij onze glas-in-loodramen hadden laten isoleren.” Zo ontstond bij Ilse en Walter het idee om verduurzaming gezamenlijk aan te pakken.

Een slapende VvE wakker schudden

Toen ze hier kwamen wonen, bleek dat de VvE jarenlang ‘slapend’ was geweest. “Er waren wel zaken vastgelegd, maar die werden niet nageleefd ,” vertelt Ilse. Toen de VvE het schilderwerk van de buitenkant van de ramen in één keer wilde bijwerken, besloot één van de bewoners om niet mee te doen, maar dit zelf te doen. Toen deze later verhuisde, bleek de kwaliteit van dat schilderwerk heel slecht, wat betekende dat de VVE daar iets aan moest doen. “Dat soort situaties zijn natuurlijk niet heel handig”.

We besloten ons met andere enthousiastelingen  in te zetten voor een beter georganiseerde VvE. Samen met andere bewoners maakten ze duidelijke afspraken, zodat er altijd geld zou zijn voor onderhoud en onverwachte kosten. Ook werd het meerjarenonderhoudsplan (MJOP) omgezet naar een 30-jarenplan, met hulp van het bedrijf  De Bouwkunst. Dit bedrijf ondersteunt ook bij het vinden van bedrijven voor alle onderhoudsklussen. “Het is fijn om te weten dat alles goed geregeld is,” zegt Ilse.

Een hechte gemeenschap

Een van de grootste uitdagingen was het meekrijgen van alle bewoners. Niet iedereen was meteen blij met veranderingen of extra kosten. Er werd in de vergadering een energie commissie gekozen die uit zou zoeken wat er kon en hoeveel het zou kosten.  “we gingen bij de buren langs om uit te leggen wat we wilden doen. Zo konden ze vragen stellen en begrepen ze beter waarom we bepaalde dingen wilden veranderen, en wat de financiële voor- en nadelen waren.” Ook werden er regelmatig vergaderingen georganiseerd waarin de tussenstand werd gepresenteerd en er keuzes te maken waren (bv muur-, glas- of vloer isolatie samen laten uitvoeren of apart)

Daarnaast waren er bewoners die zelf al stappen hadden gezet, zoals het isoleren van de spouwmuur. “We wilden geen verdeeldheid,” vertelt Walter. “Dus hebben we een regeling getroffen waarbij bewoners die al geïsoleerd hadden, een deel van de kosten vergoed kregen.”

Een klein dorp

Door het persoonlijke contact en de duidelijke communicatie is de VvE nu veel actiever en sterker. “Mensen weten dat hun mening telt en dat hun geld goed wordt gebruikt,” zegt Walter. “Dat maakt samenwerken veel makkelijker.” Bovendien is de onderlinge band versterkt. “Het is een beetje zoals een dorp,” zegt Ilse glimlachend. “We passen op elkaars planten en helpen elkaar.”

Meer lezen? In deel 2 vertellen Ilse en Walter hoe ze hun VvE stap voor stap hebben verduurzaamd.

---

Aan de Van Merlenstraat in Den Haag staat een voormalig schoolgebouw uit 1893. René en zijn vrouw wonen sinds 2013 in één van de zes appartementen in het pand, waarin ook een dansschool is gevestigd. Als voorzitter van de VvE zette René samen met zijn buren een succesvol verduurzamingsproject op.

Van visie naar werkelijkheid

René raakte geïnspireerd door een bijeenkomst van de VvE-Balie in Den Haag. Al snel volgde een uitgebreide energiecheck en werd er met hulp van een extern adviesbureau een Duurzaam Meerjaren Onderhoudsplan (DMJOP) opgesteld. Gebaseerd op dit DMJOP werd een gedetailleerd projectplan voor de verduurzaming van het gebouw en de omgeving opgesteld. Dankzij subsidies en een lening uit het Duurzaamheidsfonds voor kleine VvE’s kon de uitvoering in 2019 beginnen.

Eerst werd het gebouw beter geïsoleerd: het dak, de vloeren en de gemeenschappelijk hal werden aangepakt. Ook werden bijna 80 oude houten kozijnen vervangen door onderhoudsarme kunststof exemplaren met HR++ of triple glas. Deze maatregelen maakten de schil van het pand dicht en daar plukten de bewoners direct de vruchten van; De energierekening daalde aanzienlijk.

Eigen energie opwekken

De volgende stap was het opwekken van energie met zonnepanelen. René onderzocht de mogelijkheden voor het opwekken en verdelen van de zonnestroom. Uiteindelijk besloten ze het dak te verdelen volgens de splitsingsacte, en gezamenlijk PV-panelen in te kopen. De panelen werden voor een groot deel betaald met subsidies van alle isolatiemaatregelen. Daardoor werd de terugverdientijd gehalveerd, wat voor alle bewoners een mooie meevaller was.

Minder gas, meer comfort

Na het gezamenlijke isolatieproject, ging René verder met zijn eigen appartement. Hij verving zijn Cv-ketel door een lucht-water warmtepomp, plaatste lage temperatuurradiatoren en -convectoren, en installeerde balansventilatie met een warmteterugwinningsboiler (WTW).

Ook andere bewoners namen stappen: drie huishoudens gingen volledig van het gas af en nog twee anderen kozen voor een hybride warmtepomp. De combinatie van de gezamenlijke en individuele stappen zorgen voor flinke besparingen en voor meer comfort. René: “Het is nu heerlijk stil en aangenaam in huis, en onze energierekening ging van zo’n € 250 per maand in 2018, naar € 75,- per maand in 2024.” De energielabels van de appartementen van René en zijn buren werden bijgesteld van label G naar label A. En bij een recente verkoop van één van de appartementen werd duidelijk dat ook de waarde flink is gestegen. “Dat maakt al het werk meer dan de moeite waard.”

Tegels maken plaats voor planten

Het verduurzamen stopte niet bij de deur. Als kers op de taart werd in 2023 de voormalige speelplaats bij het schoolgebouw omgetoverd tot een groene, klimaatvriendelijke tuin.

De tegels maakten plaats voor planten, bomen en in de grond kwamen infiltratiekratten, waardoor regenwater beter wordt afgevoerd. Hiermee draagt de tuin bij aan biodiversiteit en beter waterbeheer.

Informeren en overtuigen

Niet alle bewoners waren gelijk enthousiast over de plannen van René. “Er waren wel sceptische bewoners. Het heeft een jaar gekost voordat alle leden de neus dezelfde kant op hadden.” Hoe dat is gelukt? Het VvE-bestuur nodigde experts uit om de bewoners te vertellen over de plannen en mogelijkheden. Toen uit het kostenplaatje bleek dat iedereen erop vooruit zou gaan, gingen de bewoners akkoord. “Terugkijkend zijn álle bewoners van mening dat de verduurzaming een goede zet was.”

Ervaringen en kennis delen

“Veel VvE’s zien op tegen het proces. Maar als je samen de schouders eronder zet, bereik je meer dan je denkt,” benadrukt René. Hij was de kartrekker van dit succesvolle project, en deelt nu graag zijn ervaring met andere VvE’s. Heb je een vraag voor René? Stel hem via het VvE-profiel.

Leestip: Samen met Duurzaam Den Haag maakte René een boekje met zijn tips voor (kleine) VvE’s die willen verduurzamen. Klik hier om het te bekijken.

---