Blog – Ik ben Robert Vernooij, een 36-jarige marketeer. Drie jaar geleden heb ik een monumentale schuur met energielabel G omgebouwd tot een duurzame, biobased passiefhuiswoning. De verbouwing heb ik gefinancierd met eigen geld, via een hypotheek bij de Rabobank en de beschikbare subsidies van de overheid.
Een nieuw energielabel Toen ik begin dit jaar hoorde over het Rabo Coöperatief Isolatiebudget, besloot ik mij aan te melden voor het gratis energieadvies. Hoewel mijn huis al goed geïsoleerd is, wilde ik weten of er nog verbeterpunten waren. En natuurlijk was ik benieuwd wat mijn nieuwe energielabel zou zijn.
Tijdens de verbouwing hebben we geïnvesteerd in onder andere HR+++-glas, isolatie, zonnepanelen en een warmtepomp. In het energieadviesgesprek complimenteerde de adviseur ons met de genomen maatregelen en gaf ons nog enkele tips om nóg verder te kunnen verduurzamen. Zo hebben we gesproken over een zonneboiler en het besparen van water. In de toekomst willen we graag nog bekijken wat hiervoor de mogelijkheden zijn.
Het voelt goed om de bevestiging te krijgen dat we al veel hebben bereikt op het gebied van verduurzaming. Hoewel we geen gebruik hebben gemaakt van de vergoeding van het isolatiebudget, vind ik het mooi dat Rabobank deze actie aanbiedt om mensen te ondersteunen bij hun verduurzamingsplannen, zowel in financiële zin als in de vorm van kennis.
Inzicht in verduurzaming Door de verduurzaming van onze woning hebben we niet alleen onze energierekening verlaagd, maar ook het wooncomfort aanzienlijk verbeterd. Mijn advies aan andere huiseigenaren is om gebruik te maken van gratis adviesdiensten. Het geeft je veel inzicht in hoe je je huis duurzamer kunt maken.
Daarnaast adviseer ik om, als je gaat verbouwen, direct een energieadviseur in te schakelen om zo de plannen voor verduurzaming integraal mee te nemen in je verbouwplannen. Dit kost je initieel iets meer, maar deze kosten verdien je op de langere termijn weer terug door de besparingen (en het comfort) die het oplevert.
De coöperatieve Rabobank is een sponsor van de Nationale Duurzame Huizen Route. In deze blog deelt huiseigenaar Robert Vernooij zijn persoonlijke ervaringen met het Rabo Coöperatief Isolatiebudget.
,,Mijn oude cv-ketel heb ik mooi aan mijn moeder cadeau gegeven”, vertelt Harmen van Laar (31) trots terwijl hij zijn moderne warmtepomp toont. Het smaakt naar meer. Zijn uiterst duurzame woning is benoemd tot meest duurzame woning van Flevoland. ,,Mensen mogen mij altijd bellen met vragen.” Lees het hele artikel van De Stentor hier.
Ga je verhuizen, verbouwen of wil je jouw huis verduurzamen? Doe ideeën op voor jouw huis op de vt wonen&design beurs! Van 1 t/m 6 oktober is de Nationale Duurzame Huizen Route aanwezig in de Expo Greater Amsterdam om bezoekers op weg te helpen met al hun vragen over duurzaam wonen. Voor iedereen die langs wil komen, hebben we een leuke kortingsactie! Ontmoeten we jou op de beurs?
Bij onze stand is van alles te doen! Zo kun je zien welke duurzame huizen bij jou in de buurt meedoen, al je vragen stellen aan ervaren huiseigenaren of alvast een afspraak maken voor een bezoek op zaterdag 2 & 9 november. Daarnaast zijn er elke dag huiseigenaren aanwezig die veel ervaring hebben met het verduurzamen van hun eigen huis. Zij delen hun inspirerende en eerlijke verhalen, én geven de bezoekers waardevolle tips mee naar huis.
Boek je ticket met korting Met een groot aanbod aan allerlei woonbedrijven, is er op de beurs voor iedereen iets leuks. Zo kun je onder andere in gesprek met experts over duurzaamheid, inspirerende talks volgen en een persoonlijk interieuradvies krijgen. Bekijk het hele programma hier. Kom jij ook? Namens de vt wonen&design beurs mogen wij maar liefst €10,- korting per ticket aanbieden! Bestel hier jouw tickets en gebruik de code: DUURZAAM2024 om jouw korting te verzilveren.
Ga je deze zomer naar een buurtfeest, borrel of markt? Tip bezoekers dan over de 2.250+ duurzame voorbeeldwoningen op de Nationale Duurzame Huizen Route! Dit is een mooie gelegenheid om buren, vrienden en bezoekers te vertellen over de duurzame maatregelen in jouw huis en hen te inspireren zelf aan de slag te gaan.
Je kunt gratis promotiemateriaal bestellen via dit formulier. Hier vind je posters, twee verschillende flyers en leuke ansichtkaarten om mensen uit te nodigen. Mis je iets? Laat het ons weten via het contactformulier.
Waar wordt het promotiemateriaal van gemaakt? Alle promotiematerialen worden gedrukt op gerecycled papier van Nederlands bermgras. Het papier wordt gemaakt met vezels van Nederlands bermgras. Door het maaisel te gebruiken als grondstof, krijgt de opgeslagen CO2 een nieuwe waarde. Daarnaast draagt het bermgras bij aan de biodiversiteit en zorgen de wortels voor een stevige bodem die water goed kan vasthouden. Als het bermgras is uitgebloeid, wordt de berm gemaaid en het maaisel verwerkt tot grondstof voor het papier.
Gebruik de onderstaande afbeelding en tekst anderen te tippen over de Nationale Duurzame Huizen Route! Bijvoorbeeld die vriend die onlangs zijn Cv-ketel heeft verruild voor een warmtepomp, je buurvrouw die heeft gekozen voor natuurlijke materialen of iemand anders in je kenniskring die duurzame stappen heeft gezet. Vind je het leuker om een fysieke ansichtkaart door de bus te doen? Bekijk en bestel hier de nieuwe promotiematerialen.
Voorbeeldtekst: Heb jij jouw huis verduurzaamd? Wij en andere huiseigenaren zijn benieuwd naar jouw ervaringen! Hoe bevallen de maatregelen die je hebt genomen? Deel je verhaal via www.duurzamehuizenroute.nl/aanmelden.
PS. Als je het leuk vindt, dan kun je jouw huis ook openstellen voor bezoekers tijdens de open dagen van de Duurzame Huizen Route op zaterdag 2 & 9 november.
Heb jij samen met je VvE geïsoleerd, zonnepanelen op het dak gelegd of op een andere manier verduurzaamd? Dan zijn we heel benieuwd hoe jullie dat hebben aangepakt!
Het verduurzamen van een VvE brengt andere vragen met zich mee dan een individuele woning. Want hoe heb je dit besluit met de leden genomen, en hoe is het hele plan gefinancierd? Met jullie tips en ervaringen kunnen andere VvE’s ook aan de slag!
Aanmelden Wanneer je jouw VvE aanmeldt, komt deze als voorbeeld op de website te staan. Leden van andere VvE’s kunnen het hele jaar door jouw profiel bekijken en vragen stellen over de duurzame maatregelen die je hebt genomen. Vind je het leuker om jouw verhaal op een andere manier te vertellen? Dan helpen we je hier graag mee! Meld hier je VvE aan.
Door de samenwerking met alle gemeenten worden de duurzame voorbeelden en verhalen ook regionaal en lokaal onder de aandacht gebracht. Zo kunnen er nog meer mensen op weg worden geholpen bij het verduurzamen van hun woning.
Samenwerkingen Inmiddels doen al meer dan 120 gemeenten mee met de Nationale Duurzame Huizen Route! Benieuwd welke dat zijn? Je vindt ze hier. Staat jouw gemeente er nog niet bij? Bekijk hier hoe je als gemeente kunt samenwerken.
Marco en zijn vrouw Eva wonen sinds 2015 in deze jaren ’70-woning in Brielle. Toen zij hun intrek namen, moest de woning nog helemaal gemoderniseerd worden. De energiekosten waren hoog en het comfort laag. Intussen hebben ze flink wat maatregelen genomen, zoals een warmtepomp en watertank en gaan ze nog steeds door. Marco: “Het verduurzamingsproces gaat altijd door. Het is een hobby geworden.”
“Direct na de aankoop in 2015 zijn we begonnen met nieuwe kozijnen met triple glas en het isoleren van de spouwmuur en vloer,” vertelt Marco. “In 2017 hebben we de zonnepanelen laten plaatsen en een lucht/water warmtepomp geïnstalleerd.” In de jaren daarna hebben ze onder andere het dak laten isoleren met Isovlas, zijn er nog meer zonnepanelen bij geplaatst en hebben ze een thuisaccu aangeschaft. Nu, zeven jaar later, heeft Marco er nog steeds niet genoeg van: “Op dit moment ben ik bezig om de garage te isoleren zodat dit een bruikbare hobbyruimte wordt.”
De warmtepomp Marco heeft de monoblock lucht/water warmtepomp zelf geïnstalleerd. Bij een monoblock zit alles wat je nodig hebt in één kast aan de buitenkant van je huis. Dat betekent dat je geen aparte binnen- en buitenkast hebt zoals bij sommige andere warmtepompen. “Ik heb voor dit type gekozen, omdat deze betrouwbaar is en ik hem makkelijk zelf kon plaatsen.”
Watertank Ook de tuin kreeg een transformatie voor de plannen van Marco. “We wilden graag regenwater kunnen gebruiken voor het toilet en de wasmachine. Daarvoor hebben we een regenwatersysteem met een IBC, een tank, van 1000 liter in de tuin gegraven,” vertelt Marco.
“Helaas bleek die reservevoorraad niet genoeg voor droge periodes en omdat de IBC boven de grond stond, bevroor het water in de winter. We hebben daarom de tank vervangen door een ondergrondse van ruim drie keer zo groot. Hiermee besparen we nu minimaal 20m³ drinkwater per jaar. Deze investering verdien je niet zo snel terug, maar het voelt goed om geen drinkwater te gebruiken voor het doorspoelen van het toilet.”
“De energierekening kost bijna niets” Omdat ze direct na aankoop zijn begonnen met verduurzamen, hebben ze geen goede vergelijking met hoe het comfort en de energiekosten zouden zijn als ze het niet hadden gedaan. Wel geeft Marco het volgende aan: “De energierekening kost nu op jaarbasis bijna niets, het binnenklimaat is verbeterd en het drinkwaterverbruik is behoorlijk afgenomen.
Marco en Eva delen nu graag hun opgedane ervaringen via de Duurzame Huizen Route. “Misschien kan ik zo een inspiratiebron zijn voor anderen. Het delen van kennis is uiteindelijk de manier hoe de mens verder komt.” Marco zijn gouden tip voor mensen die ook aan de slag willen gaan met verduurzamen is: “Hoe eerder je eraan begint, hoe meer profijt je ervan hebt. Niet alles verdient zich terug in geld, comfort is ook een belangrijke factor.”
BLOG – Mijn woning het duurzaamste huis in 2024? Het antwoord: nee niet het duurzaamste huis, maar wel duurzaam. Het is een woning waar ik (nog steeds) in alle opzichten trots op ben.
Door C.W.A. Baltus
Begin 1993 betrok ik met mijn gezin een bouwvallige boerderij in Valkkoog. Bij aankoop waren de muren verzakt, omdat de vorige eigenaren de lekkages niet hadden opgelost. Hierdoor spoelde het regenwater de grond onder de fundering weg met verzakkingen en scheuren in de muren tot gevolg. Er werd gelijk een beroep gedaan op mijn creativiteit. Wegens tekort aan slaapkamers voor mijn drie kinderen werden er twee binnententen op zolder gezet. In plaats van tentharingen werden er spijkers in de vloer geslagen. De tenten werden knus ingericht met gewone bedden, knuffels etc.
Als ervaren elektrotechnisch projectingenieur was ik me er van bewust dat herbouw van de stolpboerderij (13 * 13,6 m) onvermijdelijk was en dat deze gedegen voorbereid moest worden. Het plan was om de boerderij in twee fasen te herbouwen. In de eerste fase zou de voorste helft met daarin de primitieve keuken, douche/toilet, woonkamer en twee slaapkamertjes nog even blijven staan, terwijl de muren en fundering van de achterste helft van de woning werden verwijderd (het dak werd gestut). Nadat de nieuwe vertrekken aan de achterzijde gereed waren, werd er intern verhuisd. In fase twee moest het voorste deel van het huis gesloopt en herbouwd worden.
De eerste stappen De grote lijnen van de klus overzag ik wel, maar hoe pak je dat aan? Ik bezit weliswaar twee rechter handen, maar had nog onvoldoende kennis van bouwtechnieken, bouwmaterialen en de aanleg van installaties (uitgezonderd de E-installaties). Ik kocht studieboeken bij de Slegte, voerde gesprekken met een bouwmaterialen leverancier en ging te rade bij een collega van de afdeling DEGO (Duurzame Energie in de Gebouwde Omgeving). Ik verdiepte mij opnieuw in de sterkteleer, warmtetransmissie en het maken van drukverliesberekeningen in water en gasleidingen. Tegelijkertijd begon ik met het maken van indelingsschetsen, wat niet eenvoudig bleek. Een rijtjeswoning biedt beperkte indelingsvarianten, maar een ruime boerderij des te meer. Pas bij schets nummer tien zeiden we tegen elkaar: ‘ja!’ Die laatste schetsen heb ik op de computer uitgewerkt.
Om de klassieke uitstraling van de boerderij te behouden (beschermd dorpsgezicht), is de maatvoering van de voorgevel met zijn voordeur en ramen in de nieuwe opzet exact gehandhaafd. Dit voortraject inclusief de aanvraag van de bouwvergunning en subsidies kostte negen maanden; daarna volgden nog acht jaren van slopen, bouwen en afwerken.
Waarom een duurzame stolpboerderij? In mijn beroep was ik in 1992 bezig met de eerste grondgebonden PV-installatie in Nederland (Petten) en betrokken bij eerste nul-energiewoning (Zandvoort). Ik zag het nut in van degelijke bouw in combinatie met energiezuinigheid in. Overigens hield ik me in 1975 al bezig met de aanschaf en installatie van energiezuinige motoren en aandrijfsystemen (tot 1 MW).
De thermische schil
de gevels zijn opgebouwd uit een normale baksteen, spouw, 75mm steenwol voor fase 1 en 120 mm steenwol voor fase 2 aan de binnenzijde porobrick (goed voor een isolatiewaarde van 2,9 resp. 4,18 m²·K/W).
alle vloeren beneden (voorzien van vloerverwarming) zijn zwevende vloeren die op 80 mm polystyreen liggen (R = 2,38 m²·K/W)
het te verwarmen volume is teruggebracht door op 5,5 m hoogte een zolderverdieping aan te brengen (de nok van de stolp is circa 11,2 meter hoog).
de oorspronkelijke ruiten uit 1994 zijn gasgevuld met een U-waarde van 1,4 W/m²·K, indertijd het best haalbare. Helaas zijn enkele ruiten lekgeraakt en vervangen door HR++-beglazing met een U-waarde van 1,1 W/m²·K. (de technologische ontwikkeling in dubbelglas blijkt beperkt).
Op ieder dakvlak zijn twee Velux-ramen aangebracht (dubbelglas 1994)
De isolatiewaarden lagen bij de herbouw ver vooruit op de toenmalige voorschriften.
De duurzame installaties
Gasgestookte HR-ketel. In het verleden werd die geregeld op tijdbasis (Chronotherm III), temperatuurinstelling tijdens aanwezigheidsuren op 18 °C. De temperatuurinstelling van het CV-water op 40 soms 50 °C. de Alle radiatoren zijn voorzien van een thermostaatknop (dus heb ik een overstortventiel geplaatst).
Vloerverwarming met zeven groepen. De vloerverwarmingspomp draait uitsluitend als de CV aanslaat (detector op de aanvoerleiding van de CV-leiding). [1]
In 2000 installeerde ik 24 stuks zonnepanelen van 45 Wp (gebruikte testmodules van Shell). In 2011 vertoonden de panelen tekenen van delaminatie [2]. In 2011 verving ik de oude panelen door 8 gebruikte modules van 260 Wp.
In 2002 schaften wij een energiezuinige wasdroger op gas aan (Miele)
De wasmachine werd aangesloten op de warmwateraansluiting (hotfill)
In 1995 een energiezuinige vrieskist aangeschaft, 247 l , 245 kWh/jaar.
Voor de gezelligheid werd een houtkachel ingebouwd (merk Flam, waarbij de rookgassen verbrand worden).
Tot een paar jaar geleden verbruikte ik netto 1050 tot 1200 m3 gas en circa 1000 kWh per jaar.
De maatregelen van de afgelopen jaren
De CV-thermostaat bedien ik sinds de tweede energiecrisis met de hand en stel ik in op 16 à 17 °C (met een trui aan blijk ik dat – wat mij betreft – goed te doen).
Zoals geschreven de zonnepanelen zijn vervangen (nu 2120 Wp i.p.v. 1080 Wp)
Het energieverbruik van de energiezuinige diepvrieskist uit 1995 (245 kWh/jaar) heb ik i.v.m. een slecht sluitende deksel maar eens bemeten: 620 Wh per etmaal (= 226 Wh/jaar). Vanwege zijn ouderdom heb ik deze toch maar vervangen door een moderne (Bauknecht GT 219 A+++) met een jaarverbruik van 132 kWh/jaar
De gasdroger raakte onlangs defect en is nu vervangen door een Siemens warmptepompdroger, label A+++.
Het energielabel In 2020 is het energielabel op B bepaald terwijl gehoopt was op label A. De dakramen zijn voorzien van dubbel glas. Als de dakramen HR++ beglazing hadden, zou er label A uit de bus gekomen zijn. Vervangen van de beglazing acht ik een onzinnige maatregel omdat de vertrekken op de bovenverdieping momenteel louter als onverwarmde slaapruimte dienen.
Welke maatregelen zou ik nog kunnen nemen?
Op mijn garage liggen nu 8 zonnepanelen van 265 Wp, in het zelfde formaat is momenteel 400 Wp leverbaar. Vervanging van modules betekent dat ik teveel elektriciteit ga produceren want productie en verbruik zijn nu in evenwicht. Zonnepanelen op mijn dak aan de straatzijde vind ik niet op een karakteristieke boerderij niet passend.
Als de motor van de vloerverwarmingspomp defect raakt kan ik deze vervangen door een energiezuinige motor.
Een warmtepomp kan in theorie wel omdat ik nu al met lage temperaturen stook, maar ik zie een warmtepomp voorlopig niet zitten (ik heb te weinig ruimte heb voor meer zonnepanelen). Daar komt bij dat ik morele bezwaren heb tegen de huidige grootschalige elektrificatie van Nederland.[3]
Inmiddels zijn we dertig jaar verder na de grootschalige verbouwing en ben ik nog steeds in mijn nopjes met mijn duurzame woning.
[1] Aan en uitschakelen van de vloerverwarming is bruikbaar omdat de zwevende vloeren een beperkte warmtecapaciteit hebben en dus redelijk snel opwarmen
[2] Onderzoek bij het ECN in 2021 wees uit dat de delaminatie van de zonnepanelen GEEN gevolgen had voor het flashtestvermogen (na 21 jaar was het flashtestvermogen nog gelijk aan het oorspronkelijke vermogen). Twee modules waren voor de helft defect.
[3] Ik heb heel veel moeite moeten doen om Liander er van te overtuigen dat de geleverde spanning veel te hoog was. Uiteindelijk is een transformator opgewaardeerd en een tweede trafo geplaatst.
Bas van der Linde en zijn vrouw Noortje Loonen dragen graag hun steentje bij aan een betere wereld, dus besloten ze hun woning een paar jaar geleden te verduurzamen. Omdat ze allebei een technisch beroep hebben, konden ze aardig wat zelf doen in huis. Inmiddels zijn ze door onder andere een warmtepomp en warmte terugwin ventilatiesysteem helemaal van het gas af. Nu delen ze graag hun aanpak.
“We zijn begonnen met de isolatie van de woning”, vertelt Bas. Zo zijn de kozijnen vervangen door nieuwe en is het zolderdak na-geïsoleerd met schapenwol. “Dit konden we heel goed zelf doen, want het isolatiemateriaal veroorzaakte geen jeuk, wat bijvoorbeeld glaswol wel doet.” Daarna hebben Bas en Noortje zonnepanelen laten aanleggen en de gaten, kieren en naden in de woning dichtgemaakt met pur.
Water/water warmtepomp Voor het verwarmen van de woning besloot het stel voor een water/water warmtepomp van het merk Nibe te gaan. “We kozen hiervoor, omdat dit merk al een aantal jaren bekend is op de markt,” legt Bas uit. Hun voorkeur ging uit naar een water/water bodemwarmtepomp om verschillende redenen. Zo haalt de warmtepomp veel warmte uit weinig stroom, kun je hiermee passief koelen in de zomer en heeft de warmtepomp geen buitenkast met bijkomende herrie. Bas: “We zouden hem zo weer gekocht hebben.”
Na de installatie pasten Bas en Noortje zelf nog wat dingen aan. Ze voegden ze bijvoorbeeld een extra watertank en circulatiepomp toe aan de warmtepomp. Dit laatste was nodig, omdat de originele pomp moeite had om al het water door de 1,8 kilometer aan verwarmingsbuizen te pompen.
Warmte terugwin systeem De ventilatie van de woning wordt geregeld door een ventilatiesysteem met een WTW-unit (warmte terugwin-unit) van het merk Orcon. Ze kozen hiervoor, omdat je dit systeem op veel mogelijkheden kunt aansluiten. Wel zegt Bas dat hij, met de kennis van nu, voor een ander type zou gaan. “We hebben het systeem grotendeels zelf aangelegd. We lieten een berekening maken door de leverancier van de unit en daarna zijn we aan de slag gegaan.”
Een professionele boorder ondersteunde hen en maakte alle gaten in het plafond en buitenmuur, waarna Bas en Noortje een route door de woning konden zoeken om de buizen neer te leggen. “Dit was een flinke klus en heeft heel wat hoofdbrekens gekost, vooral om alles netjes weg te werken”, geeft Bas aan. “Het inregelen van de unit hebben we zelf gedaan en dit viel mee. Het is wel handig om goed meetgereedschap te kopen. Daarna is het alleen een kwestie van instellen.”
Schone lucht in huis Bas: “Het huis en genomen duurzame maatregelen bevallen ons zeer goed! We hebben hier niet lang gewoond zonder de maatregelen, maar qua comfort zijn we er heel erg op vooruitgegaan.”
De gouden tip van Bas? “Verdiep je goed in de subsidies. Er is veel mogelijk, maar vaak vraagt men om foto’s voor, na en tijdens de installatie. Ook hoef je niet meteen een A++++ huis te krijgen, alle beetjes helpen en kijk wat je kunt doen. En vergeet niet de ventilatie. Het comfort van je huis verbetert daardoor echt.”
