Jet van der Graaf woont met haar gezin in de bio-ecologische wijk BWW Boschveld

Interview – In 2012 begon Jet van der Graaf samen met haar vriend Michiel aan een nieuw avontuur: Ze stapten in een CPO-project met de naam Bewust Wonen Werken Boschveld. Samen met 22 andere huishoudens zijn ze als projectontwikkelaar aan de slag gegaan en hebben een ecologische wijk kunnen realiseren. Inmiddels woont het gezin met veel plezier in hun duurzame woonhuis. Jet vertelt graag meer over haar ervaringen.

Klein maar fijn

Jet is vormgever special products bij een tijdschrift en houdt zich sinds kort ook bezig met duurzaam interieurdesign. Ze woont in ’s-Hertogenbosch, samen met Michiel en hun twee zonen Rein (6 jaar) en Roemer (8 jaar). Voordat het gezin, begin dit jaar, verhuisde naar de ecowijk BWW Boschveld, woonde ze in een klein appartement elders in de stad. “In een appartement van 64 m² leer je intiem met elkaar te leven,” legt Jet uit. “Dit gevoel wilden we in ons nieuwe huis behouden en daarom hebben we bij het ontwerp zo min mogelijk gewerkt met hokjes en deuren.” Het resultaat is een woning met open ruimtes, waar je vanuit elke hoek de hele woning kunt overzien. De vide draagt bij aan dit effect. “De woning is 126 m², maar oogt een stuk groter dankzij de vide en de open keuken.”

“In een appartement van 64 m² leer je intiem met elkaar te leven,”

Samen sta je sterker

In 2012 raakte Michiel betrokken bij het opzetten van het CPO-project. Een afkorting voor collectief particulier opdrachtgeverschap. 23 huishoudens sloten de handen inéén en er werd een plan ontwikkelt voor 23 bio-ecologische, houtskeletbouw-huizen met een gemeenschappelijke binnentuin en een collectief gebouw. Jet vertelt: “Samen sta je sterk en wordt je gezien als serieuze partij. Door gezamenlijk in te kopen werden de plannen financieel haalbaar voor iedereen.” De huizen hebben dezelfde bouwstijl, gebruik van bouwmaterialen en inzet van duurzame maatregelen. De diversiteit zit in de verschillende beukmaten, de hoogte en de diepte maten van de woningen. Daarnaast zorgen de verschillen in afbouw er voor dat geen één woning hetzelfde is. Dit laatste is sterk afhankelijk van de smaak en (financiële) middelen van de woningeigenaren. “Dit maakt de wijk speels, maar wel één geheel,” vindt Jet.

Binnen de wijk is gekozen voor een diversiteit aan bewoners; Jonge gezinnen, gezinnen met pubers, ouderen, alleenstaanden, alles woont bij elkaar. “Dit maakt de wijk dynamisch en brengt een zeker cohesie die de rest van de stadswijk ten goede komt,” meent Jet.

Deze diverse vereniging van huiseigenaren moest het tijdens de ontwerp- en bouwfase wel eens worden over allerlei besluiten. Aangezien de groep gekozen had voor een unanieme besluitvorming, zorgde dit soms voor lange processen. “Als het besluit eenmaal genomen is, weet je ook zeker dat iedereen er volledig achter staat,” noemt Jet als voordeel.

Duurzaam karakter

De wijk is ingericht om mens en natuur optimaal samen te laten wonen en leven. In de gezamenlijke tuin is ruimte voor de bewoners, kinderen, maar ook voor inheemse planten, vogels, insecten en ander gedierte. De woningen zijn gebouwd met hernieuwbare en milieuvriendelijke bouwmaterialen. Zo is er bij de isolatie gebruik gemaakt van jute en métisse. De woningen beschikken over een lucht/water warmtepomp en zijn van het gas af. Er wordt gebruikgemaakt van een helofytenfilter om al het afvalwater te zuiveren. Straks wordt het gebruikt om de toiletten te spoelen. “Een unicum binnen stedelijk gebied, de gemeente is dan ook erg nieuwsgierig naar het effect en hoe het bevalt,” vertelt Jet.

Jet vindt haar eigen woning een zeer prettig thuis geworden. “Het is geen betonnen blok, maar een huis dat ademt. De vloer- en wandverwarming is zeer aangenaam.” De wandverwarming strekt zich over de leemwand, die vanaf de vloer doorloopt tot de nok. In de winter geeft de houtkachel extra warmte. Het is een keramische houtkachel met 90% rendement en wordt Zwitsers gestookt. De houtkachel maakt de woning in mum van tijd aangenaam warm. “Er waren binnen de VvE veel discussies over, maar uiteindelijk is besloten om de houtkachel toe te laten. De houtkachel kan dienen als alternatieve warmtebron, zolang er verstandig gebruik van wordt gemaakt.”

Bij de inrichting van de woning zijn ook bewuste keuzes gemaakt. Zo is de kast op maat gemaakt door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Ze zijn zelfs zo ver gegaan dat de afmetingen van de badkamer zijn afgestemd op een oude commode die ze wilden hergebruiken als badkamermeubel. “Hierdoor passen de oude meubels perfect in het nieuwbouwhuis.”

 “Kies voor hetgeen dat écht bij je past, iets waar je niet op uitgekeken raakt.”

Tips voor anderen

Een belangrijke tip die Jet wil meegeven: “Kies voor hetgeen dat écht bij je past, iets waar je niet op uitgekeken raakt. Hierdoor hoef je niet continu nieuwe meubels en accessoires aan te schaffen en het huis opnieuw in te richten. Dit heeft namelijk grote impact op je footprint.” Daarbij is het slim om vooraf een maquette te laten maken van je woning en de meubels. “Zodoende kun je blijven schuiven, totdat je de ideale inrichting hebt ontdekt.”

Het CPO-Project Bewust Wonen Werken Boschveld zal binnenkort starten met het verzorgen van opendagen. Ben je benieuwd naar het volledige verhaal? Bezoek het huis van Jet en haar gezin op zaterdag 3 november. Inschrijven van via www.duurzamehuizenroute.nl.

Terug naar de ervaringsverhalen >
Naar de woning van familie van der Graaf >

Tonnie & Patricia Doedee doen mee aan de Nationale Duurzame Huizen Route

Interview – Langs een landweggetje in het buitengebied van het Brabantse Schijndel, tussen de boerderijen in, bevindt zich een opvallend huis. Uit het groene gazon in de tuin steken drie metalen pilaren en op de parkeerplaats staat een kantelbare stelling met een rij zonnepanelen. Het is de woning van Tonnie en zijn vrouw Patricia, die hier sinds 2014 met hun twee kinderen wonen. In 2011 startte Tonnie het project en nu, zeven jaar later, kijkt hij met veel trots terug op het resultaat: een passiefhuis.

Het gezin kreeg de unieke kans om een vrijstaande woning te bouwen. Het idee voor een energiezuinig huis kwam bij Tonnie vandaan. ‘Voordat ik begon met de bouwenplannen, heb ik passiefhuizen bezocht in Duiven en Oijen, tijdens een huizenroute. Dankzij die mooie verhalen en bruikbare tips ben ik mij verder gaan verdiepen en is het idee ontstaan om zelf een passiefhuis te bouwen.’

Bewuste keuzes

In de ontwerpfase is bewust gekozen voor een rechttoe-rechtaan bouwvorm. ‘Je kunt natuurlijk kiezen voor allerlei erkers en uitbouwen. Als je echt energiezuinig wil gaan bouwen, dan is een blok met een puntdak de beste optie’ licht Tonnie toe. Het huis bestaat dan ook uit één geheel, met daaraan een klein tweede blok, waarin zich de keuken bevindt. Ook bij de raampartijen is de keuze gevallen op het duurzame alternatief. ‘We wilden graag hoge ramen tot aan het plafond, maar in gesprek met de kozijnenleverancier bleek dat de tipleglasramen maar tot een bepaalde hoogte konden reiken’. De wensen zijn bijgesteld om het duurzame doel te dienen.

Bij de bouw richtte Tonnie zich op de techniek en zijn vrouw op de indeling en inrichting. In samenwerking met een architect is de woning ontwerpen. Tonnie en Patricia hebben zelf de isolatie aangebracht. Het lijkt op een gewoon huis, ons spouwblad is alleen veel dikker’ vertelt Tonnie. Het belang van goede isolatie heeft hij ontdekt tijdens het bezoeken van andere passiefhuizen. ‘Met de juiste isolatie behaal je veel winst’.

“Met de juiste isolatie behaal je veel winst”

Een warm thuis
De woning beschikt over een pelletkachel, balansventilatie, zonnepanelen en een zonneboiler op het dak. De douche beschikt over een warmteterugwinningsysteem, die netjes weggewerkt zit achter de kapstok. De pilaren in de tuin dienen als aanzuig- en uitlaattoren voor de balansventilatie. De 

warmtepomp zorgt voor warme lucht in de winter om te verwarmen. ‘Het is geweldig om te merken dat je het huis in de winter makkelijk aangenaam warm kunt houden! Alleen in de zomermaanden krijgen we het huis niet koel genoeg. Lamellen 

voor de ramen moet dit probleem in de toekomst deels gaan oplossen,’ meent Tonnie.

“Het is geweldig om te merken dat je het huis in de winter makkelijk aangenaam warm kunt houden!”

Een brutale luisteraar
‘Spreek met mensen die ervaring hebben met duurzaam bouwen’ reageert Tonnie resoluut op de vraag of hij nog adviezen heeft. ‘Ik mag van geluk spreken dat ik zoveel hulp en advies heb gekregen van de experts om mij heen, zoals de architect en de kozijnenleverancier’. Naast het advies van vaklieden zijn ook de ervaringen en tips van particulieren bruikbaar. ‘Op Belgische websites zijn veel bouwdetails te vinden. In België zijn ze op dit gebied al veel verder dan in Nederland’ legt Tonnie uit. Er heerst een doe-het-zelf cultuur en zodoende delen particulieren veel tips over bijvoorbeeld dampopen bouwen en welke isolatiefolies het beste zijn.

Een ander advies is om soms ook brutaal te zijn: ‘Wij kwamen op het spoor van een leverancier die alleen in Duitsland actief is. Via ons netwerk hebben we het voor elkaar gekregen om in Nederland te laten leveren. In het duurzame kringetje is men heel bereidwillig om elkaar te helpen.’

Bezoek de woning van Tonnie en Patricia op 3 en/of 10 november tijdens de Duurzame Huizen Route.

Terug naar de ervaringsverhalen >
Naar de woning van familie Doedee >

Interview – In het zuiden van Nederland, in Bergeijk, staat de schuurwoning van Oscar en Paula Heesterbeek. De woning is verbouwd tot een passiefhuis; een droom die voor Oscar werkelijkheid is geworden om zelf een passiefhuis te ontwerpen en uit te denken. Zijn vrouw Paula had vooraf haar bedenkingen, maar nu is zij de allergrootste fan van een passiefhuis. Oscar helpt iedereen graag verder op weg die energiezuinig wil wonen en doet daarom mee aan de Nationale Duurzame Huizen Route.

25 jaar​ ​geleden​ ​gingen​ ​Oscar​ ​en​ ​Paula​ ​samen​ ​met​ ​hun​ ​kinderen​ ​aan​ ​de​ ​voorzijde​ ​van​ ​de​ ​schuurwoning​ ​wonen. Plannen​ ​om​ ​van​ ​deze​ ​woning​ ​een​ ​ecologisch​ ​paradijs​ ​te​ ​maken​ ​had​ ​Oscar​ ​volop.​ ​In​ ​2009​ ​ging​ ​hij​ ​daarmee​ ​actief aan​ ​de​ ​slag.​ ​‘Om​ ​de​ ​schuur​ ​te​ ​verbouwen​ ​moest​ ​de​ ​bestemming​ ​gewijzigd​ ​worden van​ ​het​ ​rijksmonument,​ ​en kwam​ ​er​ ​een​ ​woonbestemming​ ​op​ ​de​ ​schuur,’​ ​aldus​ ​Oscar.​ ​In​ ​plaats​ ​van​ ​kleiner​ ​gingen​ ​Oscar​ ​en​ ​Paula​ ​groter wonen.​ ​‘De​ ​woning​ ​heeft​ ​900​ ​kuub​ ​aan​ ​inhoud,​ ​maar​ ​met​ ​​ ​overal​ ​dezelfde​ ​temperatuur,​ ​het​ ​heeft​ ​iets aangenaams’,​​ ​​vertelt​ ​Oscar​ ​vol​ ​enthousiasme. 

Zelf verbouwen
Oscar heeft de woning voor 80% zelf gebouwd. ‘Mijn kinderen waren er om af en toe feedback te geven’. De bouw kwam heel precies. ‘Alle kieren moesten volledig gedicht worden. Door één klein gaatje kan de overdruk al verdwijnen. Terwijl deze erg belangrijk is in de woning.’ Daarom deed Oscar ook bijna alles zelf. Na een verbouwing van 2 jaar was de woning klaar. ‘Waar we het meest enthousiast over zijn?’. Daar hoeft Oscar niet lang over na te denken. ‘Ons binnenklimaat! Het is altijd lente in huis, de ventilatie en luchtvochtigheid zijn perfect geregeld’.

‘Het is altijd lente in huis, de ventilatie en luchtvochtigheid zijn perfect geregeld’, aldus Oscar Heesterbeek

Een aangenaam binnenklimaat
Oscar en Paula hoeven in huis geen ramen open te zetten. ‘Het mag allemaal wel, maar het maakt geen verschil. We hebben een ventilatiesysteem in huis die de temperatuur in huis in balans houdt.’ Als het buiten warm is, dan werkt het ventilatiesysteem iets harder. En als het in de wintermaanden wat kouder is, zet het ventilatiesysteem de lucht om. ‘Zo is het altijd aangenaam is huis.’ Nog een bijkomend voordeel is het lage energieverbruik van het ventilatiesysteem. ‘Dit is te vergelijken met een energiezuinige koelkast.’

Een dikke laag leem
Het aangename binnenklimaat is ook bereikt door o.a. ecologisch en biologisch te bouwen. In de woning is veel leem terug te vinden, omdat leem zorgt voor een goede vochtregulatie. ‘De schuur is gebouwd als houtskelet en heeft daarom een droge opbouw. Een goede vochtbalans is daarom erg belangrijk. Een dikke leemlaag zorgt voor een goede vochtopslag in de woning en geeft deze af bij een te droog binnenklimaat.’

Gasloos wonen
Op het dak van de woning liggen 18 zonnepanelen die zorgen voor de elektriciteit in huis. Met de komst van een warmtepomp was er ook geen gasaansluiting meer nodig. “Het verbruik in de hele woning is 3.600 kWh per jaar. Daar doen we echt alles van. We verwarmen het huis, koken, wassen, de verlichting brandt daarvan.’ Een resultaat waar Oscar erg trots op is. ‘Ik vind leefkwaliteit erg belangrijk.’ Hij hoopt dan ook dat er meer passiefhuizen in Nederland bijkomen. 

Terug naar de ervaringsverhalen >
Naar de woning van familie Heesterbeek >