Toen Gijs Broere in 2004 met pensioen ging, verhuisde hij samen met zijn vrouw Bep naar een vrijstaande woning in Den Burg: het ouderlijk huis van Gijs. Een verbouwing bleek nodig te zijn, omdat de woning verouderd was. Gijs en Bep willen hun voetafdruk zo klein mogelijk houden. Daarom besloten ze om de woning ook direct te verduurzamen. Nu delen ze hun ervaringen graag met anderen via de Duurzame Huizen Route.

Gijs en Bep hebben de verduurzaming in verschillende fases aangepakt. “We hebben ons laten adviseren door een bedrijf dat energieadvies gaf en door een installatiebedrijf. Deze adviezen hebben we door de jaren heen opgevolgd”, geeft Gijs aan.

Het stel begon in 2003 met het isoleren van de woning. “We lieten eerst het dak en de spouwmuur isoleren. Daarna vervingen we het glas van toen door isolerend glas.” Een paar jaar later schaften ze een zonneboiler aan. In combinatie met twaalf zonnepanelen op het dak, zorgt deze zonneboiler ervoor dat een groot deel van hun water wordt verwarmd met zonne-energie.

Van het gas af
Toch waren ze nog niet helemaal klaar met zonnepanelen. “We lieten in 2019 nog 28 zonnepanelen plaatsen in onze tuin”, vertelt Gijs. Ze besloten daarna om helemaal van het gas af te gaan en lieten  een bodemwarmtepomp installeren. Als laatste stap werd de vloer in de woonkamer aangepakt. Deze hebben ze geïsoleerd, vernieuwd en direct voorzien van vloerverwarming.

Eén euro per maand
Gijs en Bep zijn erg blij met alle aanpassingen en wonen er met veel plezier. “Het huis heeft het hele jaar door een prettige temperatuur. Dat is ook nog eens leuk voor de portemonnee. We betalen nu maar 1 euro per maand aan energiekosten en op jaarbasis kregen we een leuk bedrag terug van het energiebedrijf. Daarnaast rijdt onze elektrische auto op stroom dat is opgewekt met onze eigen zonnepanelen.”

Gijs en Bep hebben alle maatregelen genomen die ze wilden nemen. “Het plan is nu om hier zo lang mogelijk te blijven wonen.” Hij heeft nog wel een tip voor mensen die ook aan de slag willen met duurzaamheid: “Doe wat je kunt qua verduurzaming, want op deze manier kunnen we allemaal ons steentje bijdragen aan het milieu. Laat je daarnaast goed informeren over alle mogelijkheden die er zijn.”

INTERVIEW – Bert woont sinds 2006 samen met zijn vrouw in een Almeerse tussenwoning. Hij heeft al een hele lange tijd interesse in duurzaamheid en besloot daarom te gaan verduurzamen. Met verschillende aanpassingen heeft hij zijn doel om gasvrij te wonen, gehaald. Nu deelt hij graag zijn ervaringen via de Nationale Duurzame Huizen Route. Bert: “Ik wil graag mensen enthousiast maken, omdat ik verduurzaming belangrijk vind voor de toekomst.”

Bert en zijn vrouw kregen van de gemeente Almere een gratis advies voor verduurzaming aangeboden. In 2017 maakten ze gebruik van een lening van het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn) om dat advies ook uit te voeren. Hierdoor hoef je geen geld op de bank te hebben. Bert raadt daarom aan om subsidies en leningen in de gaten te houden.

De eerste stappen
In 2015 begonnen Bert en zijn vrouw met een setje zonnepanelen op het dak. Omdat het een relatief nieuwe woning is, hoefde niet alles verduurzaamd te worden. “De isolatie van de woning was al op orde”, vertelt Bert. “Ook hoefde ik niets te veranderen aan de radiatoren en een aantal convectoren die er al lagen, die deden het prima”. Dit heeft Bert onder andere getest door de waterthermostaat van de CV op 40 graden te zetten. “Als je huis dan warm blijft, is het waarschijnlijk geschikt voor een warmtepomp”, geeft hij aan.

De lucht/water warmtepomp werd in 2018 geïnstalleerd. Bert: “Er zijn nu veel verschillende soorten warmtepompen en bedrijven komen met concurrerende offertes.” Dit was voor Bert in 2018 heel anders. Buiten de adviseur waren er namelijk geen alternatieven te vinden. ‘’De adviseur wist waarover hij praatte en het voelde ook best vertrouwd”, vertelt Bert. “Een belangrijke factor voor mij was dat de buren de warmtepomp niet konden horen in de zomer.” Daarom koos hij voor een elektrische boiler voor het warme water. Hierdoor hoeft de warmtepomp in de zomer niet te draaien. Maar volgens Bert zijn er nu ook betere opties te vinden.

Een hele operatie
De aanleg van de warmtepomp verliep iets lastiger dan gedacht. “Het was een hele operatie”, geeft Bert aan. “Op basis van de tekeningen dachten we dat de warmtetransportleiding in een leidingschacht naar de zolder kon. Maar door 3 dikke betonnen vloeren lukte dit niet.” Hierdoor moest de leiding buitenom en dit gaf daarom extra gedoe. Bert raadt daarom ook aan om vooraf goed te kijken en niet alleen naar de tekening.

Nu is de woning van het gas af en komen Bert en zijn vrouw dagelijks in een comfortabel huis thuis. En met de hogere gasprijzen scheelt het natuurlijk ook in de portemonnee.

Een aantal jaar geleden besloot Dick om kleiner te gaan wonen. Inmiddels woont hij al vijf jaar met zijn vrouw in een kleine twee-onder-een-kap in Millingen aan Rijn. Hij wilde gelijk de woning verduurzamen om voordeliger uit te zijn. Dick: “Ik noem mijzelf een financiële milieuactivist.” Verduurzamen hoeft volgens hem niet ingewikkeld te zijn.

Dick zette direct al duurzame stappen in zijn woning. “Ondanks dat ik de oplossing nog niet wist, verwijderde ik alle gasvoorzieningen en de cv-installatie inclusief radiatoren”,  vertelt hij. “Ik heb uiteindelijk alles elektrisch gemaakt. Ik kook bijvoorbeeld op inductie en ook de oven is elektrisch.’’ Het was daarom geen verrassende keuze om zonnepanelen te laten plaatsen op het dak. Deze panelen staan precies op het zuiden. Dick: “Elektriciteit is duur, behalve als je dit zelf hebt.”  Het water in huis wordt verwarmd door een elektrische boiler

De isolatie tip van Dick
Toen Dick in dit huis kwam wonen, was de spouwmuur al geïsoleerd en hadden de ramen al het eerte type dubbelglas. Wel heeft hij nog een bovenlicht en een wc-raam geïsoleerd. Voor mensen die ook met isolatie aan de slag willen gaan heeft Dick nog wel een tip: “Let goed op de verhouding isoleren en wat het oplevert. Lucht is een prima isolator dat enorm wordt onderschat. Lekken en kieren zijn funest.”

Eén euro
De woning van Dick is het hele jaar door aangenaam. Hij heeft namelijk twee moderne airco’s laten installeren. “Voor zover ik heb kunnen vinden, zijn airco’s het duurzaamst en voordeligst”, geeft hij aan. In de zomer houden deze het huis heerlijk koel en in de winter juist lekker warm.  “Uitsluitend voor de gezelligheid en ter ondersteuning heb ik een energiezuinige houtkachel in huis”, legt Dick uit. “Het hout dat hiervoor wordt gebruikt, wordt met zorg uitgezocht en gedroogd.” Nu Dick deze aanpassingen heeft gedaan, betaalt hij per maand alleen nog maar één euro aan elektriciteit.

Toekomstplannen
Tijdens het verduurzamen heeft Dick veel kennis opgedaan en deze deelt hij nu graag met anderen: “Laat je eigen verstand goed werken, want niet alle voorlichting klopt volledig.” Helemaal klaar met verduurzamen is hij nog niet: “Ik zou nog graag een thuisaccu willen, zodat ik niet alle elektriciteit heen en weer hoef te leveren.”

Een hoekwoning in Tiel uit 1870 waar veel aan moest gebeuren. Dat avontuur gingen Arjen en zijn vrouw in 1999 aan. “Omdat we toch moesten verbouwen, wilde ik direct zoveel mogelijk aanpakken”, vertelt Arjen. De energiekosten wilden ze naar beneden krijgen en dus besloten ze de woning gelijk te verduurzamen.

Een nieuw dak
De vorige bewoonster had een jaarverbruik van bijna 4000 m³ gas. Er werd met gaskachels gestookt en het was slecht geïsoleerd. Isolatie was dan ook de eerste stap voor Arjen om de energiekosten te verlagen. ‘’De eerste termijn van dat jaar was nog wel hoog, maar daarna kelderde dit”, vertelt hij. Het houten dak verving Arjen in 2001 voor een nieuwe met staalconstructie en dakisolatie. ‘’Het dak is ergens anders gebouwd en als geheel op de woning geplaatst. Daarna zijn de dakpannen erop gekomen.’’

Brand
Bijna drie jaar geleden sloeg het noodlot toe. Arjen: “Er ontstond een grote brand in de woning, waardoor het huis opnieuw moest worden opgebouwd.” Het huis was helemaal kaal na de brand en er moest weer een nieuw dak op. “Ik kon wel teruggaan naar gas, maar ik kon er ook een nul-op-de-meterwoning van maken”, vertelt Arjen. Hij heeft van de nood een deugd gemaakt en ging voor een energie neutrale woning.

Binnen- en buitenschil geïsoleerd
Arjen begon met vier zonnepanelen op het dak van zijn schuur. Inmiddels heeft hij er op het dak van zijn woning achttien panelen erbij genomen. De volgende stap was het verwarmen van de woning. Hiervoor hebben ze de binnen- en buitenschil helemaal geïsoleerd. Zo hebben ze de kunststof kozijnen vervangen door HR++ glas en daarmee de koudebruggen weggehaald. “Je past tijdens de verbouwing meteen de nieuwste vorm van isoleren toe”, legt Arjen uit. “Bij het herbouwen let je bijvoorbeeld extra op tochtgaten.”

Omdat ventilatie belangrijk is bij een goed geïsoleerde woning hebben Arjen en zijn vrouw een WTW-unit op zolder geïnstalleerd. Deze staat in contact met de ruimtes verder in het huis. De kanalen hiervoor zijn weggewerkt in de nieuwe wanden en plafonds.

Verwarmen
Voor het verwarmen van de woning zijn ze overgestapt op een water/water warmtepomp. “In onze woning was het moeilijk om een lucht/water warmtepomp te installeren, dus hebben we voor deze optie gekozen”, legt Arjen uit. Het verschil tussen de warmtepompen is dat een lucht/water warmtepomp de warmte uit de buitenlucht haalt en dat als energiebron gebruikt, terwijl een water/water warmtepomp de warmte uit grondwater haalt. Daarom hebben ze voor het plaatsen twee boringen in de voortuin moeten uitvoeren. Naast het verwarmen met warmtepomp, hebben ze op verschillende plekken in huis vloerverwarming.  Ook hebben ze op verschillende plekken in de woning vloerverwarming. Arjen: “Al met al hebben we nu een heel comfortabel woonklimaat in ons huis en is dit uiteindelijk een geluk bij een ongeluk.”

Denk in oplossingen
Nu deelt Arjen graag zijn verhaal om anderen te laten zien dat je je niet moet laten afschrikken door de hoge kosten van het verduurzamen. “Denk in oplossingen en niet in problemen”, vertelt hij. “Zorg ook dat je de juiste mensen om je heen verzamelt waar je vertrouwen in hebt. Er zijn zoveel aanbieders tegenwoordig. Ga niet alleen af op de mooie plaatjes. De praktijkervaring is zo belangrijk. Maak daarom ook zeker gebruik van de ervaring van anderen en neem eens een kijkje bij mensen die al maatregelen hebben uitgevoerd!’’